تاثیر نابرابری درآمد در افزایش مخارج سلامت خانوار

در یک پژوهش بررسی شد؛

خانوار با شرایط اقتصادی و اجتماعی بهتر، دسترسی بیشتری به خدمات سلامت دارند و بیشتر از بازار سلامت منتفع می شوند.

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری سقف شیبدار، مطالعات بسیاری در زمینه شناسایی عوامل موثر بر مخارج سلامت خانوار در سطح اقتصاد کالان انجام شده است که ضرورتی برای بررسی بیشتر وجود ندارد، اما مطالعات اندکی در سطح اقتصاد خرد وجود دارد که عوامل اقتصادی-اجتماعی را بر مخارج سلامت بررسی کردند.

پیشتر در همین سرویس بخش اول از پژوهشی باعنوان «عوامل موثر بر مخارج سلامت خانوار» منتشر شده است. در این گزارش تلاش خواهیم کرد نگاهی داشته باشیم به بخش دوم مقاله که مبتنی بر خروجی های کمی و کیفی پژوهش صورت بندی شده است.

* عوامل اقتصادی-اجتماعی

این پژوهش توضیح می دهد که نتایج معادله انتخاب نشان داد که از عوامل اقتصادی، متغیر های درآمد، مخارج بیمه، داشتن بیمه و از عوامل اجتماعی باسواد و متاهل بودن سرپرست خانوار، مخارج آموزش و دخانیات تاثیر مثبت و مستقیم بر ورود خانوار به بازار سلامت داشت و متغیر های جمعیت شناختی مانند سن سرپرست خانوار، بعد خانوار و جمعیت سالمند تاثیر مستقیم بر خرید کالا و خدمات سلامت داشت.

به زعم این پژوهش نتایج نشان داد که عوامل اقتصادی-اجتماعی نظیر درآمد، مخارج بیمه، داشتن بیمه، تعداد افراد شاغل، باسواد بودن سرپرست، مخارج سرانه دخانیات و آموزش بر مخارج سلامت خانوار تاثیر مثبت داشت.

عوامل اقتصادی-اجتماعی بر مخارج سلامت خانوار تاثیر مثبت دارد

این پژوهش بیان می کند خانوار با سرپرستی مادر، مخارج سلامت کمتری نسبت به سایر خانوار داشته و سن سرپرست، بعد خانوار و وجود افراد سالمند در خانوار منجر به افزایش مخارج سلامت خانوار می شود بنابراین عوامل اقتصادی-اجتماعی خانوار نه تنها بر تصمیم به ورود به بازار سلامت و خرید از این بازار تاثیرگذار هستند بلکه بر میزان خرید کالاها و خدمات سلامت نیز تاثیر دارند.

* تاثیر نابرابری درآمد در افزایش مخارج سلامت خانوار

همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد که نابرابری درآمد در افزایش مخارج سلامت خانوار وجود دارد به طوریکه افراد با درآمد بالاتر می توانند از کالا و خدمات سلامت بیشتری استفاده کنند؛ لذا نابرابری در درآمد که ناشی از نابرابری در وضعیت اقتصادی خانوار است منجر به نابرابری در برخورداری از کالا و خدمات سلامت و فاصله گرفتن از مفهوم عدالت شده است.

در ادامه این پژوهش یه این مهم اشاره شده است که فراهم کردن فرصت های شغلی بهتر، افزایش مهارت و بهره وری نیروی کار در راستای افزایش درآمد مانع از افزایش نابرابری در بخش سلامت خواهد شد. از بعد اجتماعی باسوادبودن و تحصیلات، بر مخارج سلامت خانوار تاثیر مثبت داشت که باعث نابرابری در پرداخت مخارج سلامت شده است.

* ارتباط بیمه و مخارج سلامت خانوار 

این پژوهش توضیح می دهد که داشتن بیمه، ارتباط مستقیم با مخارج سلامت خانوار داشته و بنابراین افزایش کالا و خدمات زیر پوشش بیمه و افزایش کیفیت خدمات ارایه شده توصیه می شود.

خانوار با نابرابری های اقتصادی اجتماعی، هزینه های سلامت متفاوت می پردازند

در ادامه این پژوهش آمده است که با توجه به افزایش بسیار زیاد مخارج سلامت در خانواری که عضو سالمند بالا 60 سال دارند، درصورتیکه این مخارج تامین مالی نشود، سالمندان بیشتر در معرض آسیب خواهند بود. این حجم بالای پرداخت از جیب در خانوار با عضو سالمند نشان از ناکافی بودن پوشش های بیمه ای برای کالاها و خدمات سلامت دارد.

این پژوهش به این موضوع تاکید می کند که افزایش پوشش های بیمه ای برای کمیت و کیفیت خدمات و مراقبت های سلامت برای سالمندان جهت کاهش مخارج سلامت توصیه شده است.

این پژوهش در نهایت اینگونه جمع بندی می کند که به طورکلی خانوار با نابرابری های اقتصادی اجتماعی، هزینه های سلامت متفاوت می پردازند؛ یعنی خانوار با شرایط اقتصادی و اجتماعی بهتر، دسترسی بیشتری به خدمات سلامت دارند و بیشتر از بازار سلامت منتفع می شوند؛ به عبارت دیگر نابرابری های اقتصادی اجتماعی تاثیر مثبت بر نابرابری در سلامت داشته است.  

گفتنی است، این یافته ها، به صورت یک مقاله علمی پژوهشی باعنوان «تاثیر عوامل اقتصادی-اجتماعی بر مخارج سلامت خانوار: روش دو مرحله ای هکمن» به کوشش مهدی شهرکی (استادیار گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و علوم انسانی) و همکار خود سیمین قادری تهیه شده که در دوماهنامه «پیاورد سلامت» منتشر شده است. این نشریه متعلق به دانشگاه علوم پزشکی تهران است.