معرفی فیلم شکل آب (The Shape of Water)

آیا عشق می تواند مرزهای گونه، صدا و حتی واقعیت را درنوردد و در عمیق ترین نقاط وجود انسانی و حتی موجوداتی فراتر از آن ریشه دواند؟ فیلم شکل آب (The Shape of Water)، ساخته گی یرمو دل تورو در سال ۲۰۱۷، اثری سینمایی است که با ظرافت و قدرتی بی نظیر به این پرسش پاسخ می دهد. این فیلم که در جشنواره ونیز موفق به کسب شیر طلایی شد و سپس در نودمین دوره جوایز اسکار، چهار جایزه اصلی از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را از آن خود کرد، نه تنها یک داستان عاشقانه فرازمینی را روایت می کند، بلکه به کاوشی عمیق در مفاهیم انسانیت، تنهایی و پذیرش می پردازد. این اثر دل تورو، بازگشتی هنرمندانه به ریشه های فانتزی شخصی اوست که در آن، مرزهای واقعیت و خیال به شکلی سیال در هم می آمیزند. در ادامه، به تحلیل جامع و عمیق این شاهکار سینمایی خواهیم پرداخت و ابعاد پنهان و آشکار آن را برای درک بهتر مخاطب آشکار خواهیم ساخت.

شناسنامه فیلم: اطلاعات اساسی و رسمی

فیلم شکل آب، یک اثر هنری پیچیده و چندلایه است که ریشه های عمیقی در خیال پردازی های خاص کارگردان خود، گی یرمو دل تورو دارد. این فیلم با ترکیبی از ژانرهای فانتزی تاریک، درام رمانتیک و علمی-تخیلی، تجربه ای منحصر به فرد را برای بیننده رقم می زند. در این بخش، به جزئیات شناسنامه ای و اطلاعات رسمی این اثر ماندگار می پردازیم.

نام کامل: The Shape of Water (شکل آب)

نام فیلم، شکل آب، خود گویای ماهیت سیال و بی شکل عشق و زندگی است که می تواند به هر ظرفی درآید. این عنوان به زیبایی جوهره اصلی داستان را منعکس می کند، جایی که عشق، فراتر از هرگونه محدودیت، شکل خود را در دل شخصیت ها پیدا می کند.

کارگردان: گی یرمو دل تورو

گی یرمو دل تورو، کارگردان مکزیکی صاحب سبک، با دیدگاه منحصر به فرد خود در پرداختن به فانتزی و هیولاها، به جهانی شهرت دارد که در آن مرزهای واقعیت و خیال در هم می آمیزند. دل تورو که پیش از این با آثاری چون هزارتوی پن و پسر جهنمی شناخته شده بود، با شکل آب بار دیگر توانایی خود را در خلق دنیایی فراواقعی و در عین حال عمیقاً انسانی به اثبات رساند.

نویسندگان: گی یرمو دل تورو، ونسا تیلور

فیلم نامه شکل آب توسط خود گی یرمو دل تورو به همراه ونسا تیلور نگارش شده است. این همکاری منجر به خلق داستانی شده که نه تنها از نظر بصری خیره کننده است، بلکه از نظر روایی نیز دارای لایه های عمیق روانشناختی و اجتماعی است.

بازیگران اصلی (با نقش)

بازیگران این فیلم، با نقش آفرینی های درخشان خود، جان تازه ای به شخصیت های پیچیده داستان بخشیده اند. سالی هاوکینز، با ایفای نقشی دشوار و بدون دیالوگ، احساسات عمیق الیزا را به تماشاگر منتقل می کند. داگ جونز، با حرکت های ظریف و بیان فیزیکی، موجود دوزیست را به شخصیتی قابل لمس و همدلی برانگیز تبدیل می کند. مایکل شنون نیز با نقش آفرینی قوی خود در نقش آنتاگونیست، تصویری فراموش نشدنی از شرارت انسانی ارائه می دهد. اکتاویا اسپنسر و ریچارد جنکینز نیز در نقش دوستان الیزا، عمق و گرما به روایت می بخشند.

• سالی هاوکینز در نقش الیزا اسپوزیتو
• داگ جونز در نقش موجود دوزیست
• مایکل شنون در نقش سرهنگ ریچارد استریکلند
• ریچارد جنکینز در نقش جایلز
• اکتاویا اسپنسر در نقش زلدا فولر
• مایکل استولبارگ در نقش دکتر رابرت هافستتلر

ژانر: فانتزی تاریک، درام رمانتیک، علمی-تخیلی

شکل آب با ترکیب ژانرهای مختلف، از یک داستان ساده فراتر می رود. عناصر فانتزی تاریک، فضایی مرموز و گاه غم انگیز ایجاد می کنند، در حالی که درام رمانتیک، بر روابط عمیق انسانی و عاطفی تمرکز دارد. لایه های علمی-تخیلی نیز به فیلم بُعدی جذاب و متفاوت می بخشند که آن را از سایر آثار متمایز می کند.

سال اکران: ۲۰۱۷

این فیلم برای اولین بار در سال ۲۰۱۷ اکران شد و بلافاصله مورد توجه منتقدان و تماشاگران قرار گرفت. اولین نمایش آن در هفتاد و چهارمین جشنواره فیلم ونیز بود که در آنجا جایزه شیر طلایی را از آن خود کرد.

مدت زمان: ۱۲۳ دقیقه

مدت زمان فیلم، ۱۲۳ دقیقه، به کارگردان اجازه می دهد تا داستان را با جزئیات کافی روایت کند و مخاطب را در دنیای غنی و پر از نمادهای خود غرق سازد.

بودجه و فروش گیشه

شکل آب با بودجه ای نسبتاً محدود، موفقیت چشمگیری در گیشه کسب کرد که نشان دهنده محبوبیت و جذابیت جهانی آن بود. بودجه ساخت این فیلم حدود ۱۹.۵ میلیون دلار برآورد شد، اما توانست در مجموع ۱۷۳.۲ میلیون دلار در سراسر جهان فروش داشته باشد. این موفقیت مالی، فیلم را به یکی از پرفروش ترین آثار هنری سال ۲۰۱۷ تبدیل کرد.

جوایز و افتخارات کلیدی

فیلم شکل آب در فصل جوایز، درخشش بی سابقه ای داشت و مورد تحسین گسترده قرار گرفت. این فیلم نامزد و برنده جوایز متعددی شد که مهم ترین آن ها عبارتند از:

1. جوایز اسکار (۹۰مین دوره):
   • برنده بهترین فیلم
   • برنده بهترین کارگردانی (گی یرمو دل تورو)
   • برنده بهترین موسیقی متن (الکساندر دسپلا)
   • برنده بهترین طراحی صحنه
   • نامزد بهترین بازیگر نقش اول زن (سالی هاوکینز)
   • نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل مرد (ریچارد جنکینز)
   • نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل زن (اکتاویا اسپنسر)
   • و ۶ نامزدی دیگر از جمله بهترین فیلم نامه غیراقتباسی، بهترین فیلمبرداری، بهترین تدوین و…
2. جشنواره فیلم ونیز: برنده جایزه شیر طلایی (بهترین فیلم)
3. جوایز گلدن گلوب (۷۵مین دوره):
   • برنده بهترین کارگردانی (گی یرمو دل تورو)
   • برنده بهترین موسیقی متن (الکساندر دسپلا)
   • نامزد بهترین فیلم درام
   • نامزد بهترین بازیگر نقش اول زن درام (سالی هاوکینز)
   • نامزد بهترین فیلم نامه
4. جوایز بفتا (۷۱مین دوره):
   • برنده بهترین کارگردانی (گی یرمو دل تورو)
   • برنده بهترین موسیقی متن (الکساندر دسپلا)
   • برنده بهترین طراحی لباس
   • نامزد بهترین فیلم
   • و ۹ نامزدی دیگر

شکل آب با ۱۳ نامزدی اسکار، بیشترین نامزدی را در بین فیلم های سال خود کسب کرد و در نهایت با ۴ جایزه کلیدی، از جمله بهترین فیلم، جایگاه خود را به عنوان یک شاهکار سینمایی تثبیت کرد.

داستان فیلم شکل آب: مرثیه ای برای عشقی ممنوعه

داستان فیلم شکل آب، روایتی عمیق و شاعرانه از عشقی است که فراتر از هرگونه قاعده و مرز انسانی شکل می گیرد. این فیلم با هنرمندی تمام، مخاطب را به دنیایی می برد که در آن تنهایی، امید و پذیرش، مضامین اصلی را تشکیل می دهند.

بسترسازی و فضاسازی: بالتیمور، سال ۱۹۶۲

فیلم در سال ۱۹۶۲، در اوج دوران جنگ سرد و تنش های اجتماعی و سیاسی در شهر بالتیمور، مریلند، آغاز می شود. این دوره زمانی، با ترس و اضطراب ناشی از رقابت تسلیحاتی و جنگ سرد، فضای مناسبی را برای روایت داستانی از طردشدگان و متفاوت ها فراهم می کند. فضاسازی کارگاهی و آزمایشگاهی مخفی که الیزا در آن کار می کند، حس سردی، مکانیزه بودن و عدم انسانیت را به مخاطب القا می کند و تضاد آن با دنیای درونی الیزا، به شکلی هنرمندانه به تصویر کشیده می شود. دنیایی که در آن موجودی ناشناخته، قربانی آزمایش های علمی و نظامی قرار گرفته است.

شخصیت های محوری

شخصیت های شکل آب، هر یک به نوعی نمادی از اقلیت ها و طردشدگان اجتماعی هستند که در جستجوی ارتباط و پذیرش، دست به کارهای غیرمعمول می زنند.

• الیزا اسپوزیتو: قهرمان داستان، زنی لال که به عنوان نظافتچی در یک آزمایشگاه دولتی کار می کند. او با وجود ناتوانی در تکلم، دنیای درونی بسیار غنی و سرشار از حس همدردی و انسانیت دارد. تنهایی عمیق او با عشق به موجود دوزیست تسکین می یابد.
• موجود دوزیست: موجودی اسرارآمیز که از رودخانه ای در آمریکای جنوبی گرفته شده و به آزمایشگاه آورده شده است. او نمادی از زیبایی طرد شده، قدرت حیات و تفاوت است که به دلیل ظاهر متفاوتش، مورد خشونت و سوءاستفاده قرار می گیرد.
• سرهنگ ریچارد استریکلند: آنتاگونیست اصلی فیلم، مردی نظامی و متعصب که مسئولیت تحقیق بر روی موجود را بر عهده دارد. او نمادی از قدرت، خشونت، تعصب و تفکرات نژادپرستانه و جنسیت گرایانه دهه ۶۰ آمریکاست. استریکلند انسانیت را در قالب ظاهر و جایگاه اجتماعی تعریف می کند.
• جایلز: همسایه و دوست صمیمی الیزا، یک هنرمند مسن و همجنس گرا که در جامعه آن زمان با طردشدگی مواجه است. او با الیزا احساس تنهایی مشابهی دارد و به عنوان یک همدل و حامی، نقش مهمی در زندگی الیزا ایفا می کند.
• زلدا فولر: همکار و دوست صمیمی الیزا در آزمایشگاه، زنی آفریقایی-آمریکایی که او نیز در جامعه دهه ۶۰ با تبعیض مواجه است. زلدا پرحرف و مهربان است و به نوعی صدای الیزا در دنیای بیرون محسوب می شود.

شکل گیری رابطه ای فراتر از کلمات

رابطه میان الیزا و موجود دوزیست، نقطه ثقل داستان شکل آب است. الیزا در طی کارهای نظافت خود، پنهانی با موجود ارتباط برقرار می کند. این ارتباط، فراتر از هرگونه زبان شفاهی، از طریق حرکات، اشارات و موسیقی شکل می گیرد. الیزا با موجود، تنها و متفاوت بودن خود را احساس نمی کند. او در این موجود، روح یک همدم و شاید بازتابی از خود را می بیند. عشق آنها خالص، بی واسطه و عمیق است، به طوری که تمام مرزهای گونه و ظاهر را در هم می شکند. این عشق، در تضاد با خشونت و بی رحمی دنیای بیرون، نمادی از امید و پذیرش است.

طرح نجات جسورانه

زمانی که الیزا متوجه می شود سرهنگ استریکلند قصد کشتن و کالبدشکافی موجود را دارد، تصمیم جسورانه ای برای نجات او می گیرد. این تصمیم، او را به چالش می کشد و زندگی اش را با خطرات بزرگی روبرو می کند. با کمک دوستانش، جایلز و زلدا، الیزا برنامه ای را برای فراری دادن موجود از آزمایشگاه مخفی و انتقال او به آپارتمان خود طرح ریزی می کند. این بخش از داستان، اوج هیجان و تعلیق فیلم است و نشان دهنده فداکاری و شجاعت الیزا در راه عشق خود.

پایان بندی شاعرانه

پایان بندی فیلم شکل آب، به شکلی شاعرانه و استعاری، ماهیت رؤیایی و فراواقعی فیلم را تکمیل می کند. این پایان، تفسیری باز را برای مخاطب فراهم می آورد و او را به تفکر درباره معنای واقعی عشق، زندگی و دگرگونی وا می دارد. بدون فاش کردن جزئیات کامل، می توان گفت که پایان فیلم، وعده ای از رهایی و یافتن جایگاه واقعی برای شخصیت هایی است که در دنیای عادی جایی برای خود پیدا نمی کردند. این بخش، مهر تأییدی بر مضامین اصلی فیلم می زند و حس امید و زیبایی را در دل تماشاگر زنده نگه می دارد.

تحلیل عمیق شکل آب: کاوش در ابعاد پنهان

شکل آب فراتر از یک داستان عاشقانه ساده، اثری است که لایه های عمیق تری از مفاهیم انسانی، اجتماعی و هنری را در خود جای داده است. تحلیل این فیلم به ما کمک می کند تا به ابعاد پنهان و نبوغ گی یرمو دل تورو در کارگردانی، بازیگری، تم پردازی و زیبایی شناسی بصری پی ببریم.

کارگردانی و امضای هنری گی یرمو دل تورو

کارگردانی گی یرمو دل تورو در شکل آب، نمونه بارزی از امضای هنری اوست. دل تورو استاد تلفیق فانتزی و واقعیت گرایی است، به گونه ای که حتی غیرممکن ترین عناصر داستانی نیز در دنیای او قابل باور به نظر می رسند. او جهانی فراواقعی خلق می کند که با جزئیات دقیق و ریزبینانه خود، مخاطب را به وضوح درگیر می کند.

• تلفیق استادانه فانتزی و واقعیت گرایی: دل تورو به جای اینکه فانتزی را در دنیایی کاملاً مجزا قرار دهد، آن را به شکلی ارگانیک با واقعیت های تلخ دهه ۱۹۶۰ آمریکا در هم می آمیزد. این ترکیب، داستانی بزرگسالانه و عمیق خلق می کند که هم تخیل برانگیز است و هم به مسائل جدی اجتماعی می پردازد.
• خلق دنیایی فراواقعی با جزئیات دقیق و قابل باور: هر صحنه از فیلم، از آپارتمان کوچک الیزا تا آزمایشگاه دولتی، با دقت و وسواس بی نظیری طراحی شده است. دل تورو معتقد بود برای اینکه داستان عاشقانه میان یک زن و یک موجود دوزیست باورپذیر شود، کل محیط باید با این منطق درونی هماهنگ باشد.
• مهارت در به تصویر کشیدن هیولاها با روحی انسانی و انسان ها با خوی هیولایی: این یکی از تم های اصلی و تکرارشونده در آثار دل تورو است. در شکل آب، موجود دوزیست با وجود ظاهر غیرانسانی خود، از استریکلندِ انسان بسیار انسانی تر و مهربان تر است. دل تورو مرز میان هیولا و انسان را محو می کند و مخاطب را به چالش می کشد تا درباره تعریف انسانیت تأمل کند.

بازیگری و قدرت بیان بی کلام

نقش آفرینی بازیگران در شکل آب، به ویژه سالی هاوکینز، از برجسته ترین نقاط قوت فیلم است.

• سالی هاوکینز: درخشش خیره کننده او در نقش الیزا اسپوزیتو، بدون نیاز به کلمات، پیچیده ترین احساسات را منتقل می کند. هاوکینز با استفاده از زبان بدن، حالات چهره و نگاه های پرمعنا، دنیای درونی الیزا را به طور کامل به تصویر می کشد و ارتباط عمیقی با مخاطب برقرار می کند. او نمادی از کسانی است که صدایشان شنیده نمی شود اما احساسات عمیقی دارند.
• داگ جونز: نقش آفرینی فیزیکی و تأثیرگذار او در قالب موجود دوزیست، فراتر از یک لباس شخصیت است. جونز با حرکات ظریف و بیان فیزیکی، به موجود جان می بخشد و او را به شخصیتی قابل همدلی و دوست داشتنی تبدیل می کند. رابطه طولانی او با دل تورو در خلق موجودات خیالی، در این فیلم به اوج خود می رسد.
• مایکل شنون: portrayal قدرتمند و چندوجهی او از سرهنگ ریچارد استریکلند، یک آنتاگونیست نفرت انگیز را به تصویر می کشد که نمادی از تعصب، خشونت و میل به کنترل است. شنون با بازی خود، ابعاد تاریک انسانیت را به شکلی تکان دهنده به نمایش می گذارد.
• اهمیت بازیگران مکمل: ریچارد جنکینز (در نقش جایلز) و اکتاویا اسپنسر (در نقش زلدا) با ایفای نقش های همدل و حامی الیزا، به داستان عمق می بخشند. آنها نیز به نوعی طردشدگان اجتماعی هستند که در کنار الیزا، به دنبال معنا و ارتباط می گردند.

تم ها و مفاهیم اصلی فیلم شکل آب

فیلم شکل آب با تم ها و مفاهیم عمیق خود، فراتر از یک سرگرمی ساده، به اثری تأمل برانگیز تبدیل شده است.

• عشق فراسوی مرزها: این فیلم کلیشه های سنتی عشق را در هم می شکند و نشان می دهد که عشق واقعی می تواند میان موجوداتی با گونه ها، زبان ها و حتی واقعیت های متفاوت شکل بگیرد. عشق الیزا و موجود، نمادی از پذیرش بی قید و شرط و ارتباط روحی است.
• تنهایی، انزوا و یافتن ارتباط: بسیاری از شخصیت های فیلم، از الیزای لال گرفته تا جایلز همجنس گرا و زلدای آفریقایی-آمریکایی، در جامعه خود احساس تنهایی و انزوا می کنند. فیلم به زیبایی نشان می دهد که چگونه این طردشدگان، در یکدیگر همدم و خانواده ای جدید پیدا می کنند.
• انسانیت واقعی در برابر ظاهر: یکی از قوی ترین تم های فیلم، پرسش درباره «هیولای واقعی» است. آیا موجود دوزیست با ظاهر عجیبش هیولاست یا استریکلند با خشونت، تعصب و بی رحمی هایش؟ دل تورو به زیبایی نشان می دهد که انسانیت نه در ظاهر، بلکه در قلب و اعمال انسان نهفته است.
• قدرت سکوت و زبان غیرکلامی: الیزا که توانایی تکلم ندارد، از طریق سکوت، اشارات، موسیقی و زبان بدن، عمیق ترین ارتباط را با موجود برقرار می کند. این تم نشان می دهد که گاهی عمیق ترین ارتباطات، فراتر از کلمات شکل می گیرند.
• دگرگونی، آزادی و رهایی: فیلم حول محور مفهوم تحول و پذیرش ذات واقعی خود می چرخد. الیزا با نجات موجود، نه تنها او را آزاد می کند، بلکه خود نیز به نوعی رهایی و دگرگونی دست می یابد.
• انتقاد اجتماعی: دل تورو به طور ضمنی به تبعیض، نژادپرستی و جنسیت گرایی رایج در دهه ۶۰ آمریکا اشاره می کند و با استفاده از شخصیت های خود، نقدی تند به این جنبه های تاریک جامعه وارد می سازد.

زیبایی شناسی بصری و نمادگرایی در شکل آب

شکل آب از نظر بصری یک ضیافت هنری است. هر قاب، سرشار از نماد و معناست که توسط فیلمبرداری سیال و پالت رنگی استادانه به اوج خود می رسد.

• آب به عنوان نماد: آب در این فیلم نقشی محوری دارد. آب نمادی از حیات، تغییر، احساسات، رهایی، مرزها و ناشناخته هاست. آپارتمان الیزا به گونه ای طراحی شده که حس زیر آب بودن را القا کند و حرکت دوربین نیز مانند جریان آب، سیال و موزیکال است.
• پالت رنگی استادانه:
  • آبی و فیروزه ای: نماد دنیای الیزا و موجود، حس مرطوب، رؤیایی، آرامش و عمیق بودن احساسات.
  • سبز: نماد فضای سرد، غیرانسانی و غیرعاشقانه آزمایشگاه، آینده ناخوشایند و تکنولوژی خشن.
  • قرمز: به مقدار کم و با دقت برای نماد عشق، خطر، شور و سینما استفاده شده است.
  • کهربایی و زرد: نماد دنیای بیرونی، افراد عادی و زندگی روزمره که در تضاد با دنیای خاص الیزا قرار می گیرد.
• طراحی صحنه و لباس: طراحان صحنه و لباس با همکاری نزدیک، فضاهایی خلق کردند که حس آب و رطوبت را القا می کنند. آپارتمان الیزا با رنگ های آبی و فیروزه ای و بافت هایی کهنه، شبیه به زیر آب به نظر می رسد. لباس ها نیز هویت شخصیت ها و جایگاه آن ها در پالت رنگی فیلم را بازتاب می دهند.
• فیلمبرداری سیال و موزیکال: دن لاوستسن، فیلمبردار، با حرکات مداوم و سیال دوربین، حس جریان آب و سیالیت احساسات را به مخاطب منتقل می کند. دل تورو این سبک فیلمبرداری را به یک موزیکال تشبیه کرده بود، جایی که دوربین همیشه در حال پرسه زدن است و هیچ نمای ایستایی در کل فیلم وجود ندارد.

الهامات و پشت صحنه ساخت فیلم شکل آب

فرآیند خلق فیلم شکل آب، داستانی جذاب از الهامات شخصی، چالش های هنری و دیدگاه منحصر به فرد گی یرمو دل تورو است. این بخش به بررسی ریشه های این ایده و نحوه شکل گیری این شاهکار سینمایی می پردازد.

ریشه های ایده: الهام گیری از موجود از باتلاق سیاه

ایده اولیه شکل آب سال ها پیش در ذهن دل تورو شکل گرفت. او در کودکی، پس از تماشای فیلم موجودی از باتلاق سیاه (Creature from the Black Lagoon) محصول ۱۹۵۴، تصویری از یک موجود دوزیست که از آب بیرون می آید در ذهن داشت و همیشه آرزو می کرد که کاش موجود و قهرمان زن آن فیلم، با هم ارتباط عمیق تری برقرار می کردند. در واقع، دل تورو در ابتدا می خواست بازسازی ای از آن فیلم بسازد، اما با مخالفت استودیو مواجه شد. این موضوع او را واداشت تا داستان خود را از نو بنویسد و دیدگاه شخصی خود را به آن بیفزاید. او همچنین از فیلم کوتاه «فضای بین ما» (محصول ۲۰۱۵) و رمان «خانم کالیبان» الهام گرفت.

فرآیند خلق موجود: چالش ها و جزئیات طراحی

طراحی موجود دوزیست که محور اصلی داستان است، یکی از بزرگترین چالش های ساخت فیلم بود. دل تورو دو سال را صرف طراحی دقیق این موجود کرد. او می خواست موجودی خلق کند که هم زیبا، هم قدرتمند و هم آسیب پذیر به نظر برسد. داگ جونز، بازیگری که پیش از این نیز در نقش موجودات خیالی با دل تورو همکاری کرده بود، به دلیل توانایی های فیزیکی و هنری خود، بهترین انتخاب برای جان بخشیدن به این شخصیت بود. جزئیات طراحی لباس و گریم موجود، به قدری دقیق و پیچیده بود که یک سال کامل به طول انجامید تا به کمال برسد. این دقت، به باورپذیری رابطه عاشقانه در فیلم کمک شایانی کرد.

نگاه شخصی دل تورو به فیلم: اثر عمیقاً شخصی

دل تورو شکل آب را یک اثر عمیقاً شخصی و مرثیه ای برای عشق از دست رفته می دانست. او در مصاحبه ای با ایندی وایر گفته است که این فیلم برای او یک فیلم حال خوب کن است، اما نه از زاویه دید کودکی، بلکه از دید یک بزرگسال که به مسائل مهم زندگی همچون اعتماد، عشق پنهان، سکس و جایگاه انسان در هستی می اندیشد. این فیلم برای او بیانگر این است که عشق، یعنی دیگری را کامل دیدن، با تمام ایراداتش. این نگاه شخصی به فیلم، عمق و احساسات ناب تری به آن بخشیده است. او بیان کرده که:

«این فیلم در مورد چیزهایی است که برای من به عنوان یک بزرگسال مهم و حتی نگران کننده است. دارم دربارهٔ اعتماد، عشق پنهان، سکس و جایی که قرار است برویم صحبت می کنم.»

انتخاب دهه ۶۰: دلیل دل تورو برای قرار دادن داستان در دوره جنگ سرد

انتخاب دهه ۱۹۶۰ میلادی، به ویژه دوران جنگ سرد، برای دل تورو تصمیمی آگاهانه و استراتژیک بود. او معتقد بود که قرار دادن داستان در این دوره، به مخاطب اجازه می دهد تا با گارد بازتری به تماشای فیلم بنشیند و بیشتر به داستان و شخصیت ها توجه کند، نه اینکه به فکر غیرمنطقی بودن وقایع باشد. فضای ترس، پارانویا و رقابت های سیاسی آن دوره، بستری مناسب برای روایت داستانی از طردشدگان و متفاوت ها بود که در آن، عشق به عنوان نیرویی رهایی بخش عمل می کند.

حواشی فیلم شکل آب: اتهام سرقت ادبی

پس از موفقیت های چشمگیر شکل آب در فصل جوایز، این فیلم با حاشیه ای جدی روبرو شد: اتهام سرقت ادبی. این موضوع، بحث های زیادی را در محافل سینمایی به راه انداخت و بر دیدگاه عمومی و منتقدان نسبت به فیلم تأثیر گذاشت.

در فوریه ۲۰۱۸، وکیل دارایی نمایشنامه نویس فقید آمریکایی، پائول زیندل (که در سال ۲۰۰۳ درگذشت)، شکایتی رسمی در دادگاه ناحیه ای ایالات متحده آمریکا علیه گی یرمو دل تورو و دنیل کاروس (به عنوان کارگردان و تهیه کننده فیلم) تنظیم کرد. این شکایت که دوازده صفحه جزئیات را شامل می شد، ادعا می کرد که ایده اصلی داستانی، شخصیت ها، عناصر و درون مایه شکل آب از یکی از نمایشنامه های زیندل به نام «بگذار زمزمه تو را بشنوم» (Let Me Hear You Whisper) کپی شده است.

نکات تشابه با نمایشنامه Let Me Hear You Whisper

نمایشنامه پائول زیندل که در سال ۱۹۶۹ نوشته شده بود، داستان زنی را روایت می کند که به عنوان نظافتچی در یک آزمایشگاه کار می کند. او با یک دلفین که مورد آزمایش های غیرانسانی قرار گرفته، ارتباط برقرار کرده و تلاش می کند تا آن را از آزمایشگاه فراری دهد. شاکیان ادعا کردند که شباهت های بین داستان الیزا و موجود دوزیست در شکل آب و داستان زن نظافتچی و دلفین در نمایشنامه زیندل، بسیار زیاد و غیرقابل انکار است و این موضوع را یک سرقت ادبی واضح توصیف کردند.

دفاع گی یرمو دل تورو و واکنش کمپانی فاکس سرچ لایت

گی یرمو دل تورو پس از آگاهی از این اتهامات، به شدت آن را رد کرد. او اظهار داشت: من هرگز این نمایشنامه را نخوانده ام یا نمایش آن را ندیده ام. پیش از ساخت شکل آب یا حتی هنگام ساخت نیز حتی یک نفر در مورد این نمایشنامه به من چیزی نگفت و من اطلاعی از آن نداشتم.

کمپانی سازنده فیلم، فاکس سرچ لایت (Fox Searchlight) نیز به شدت از دل تورو و فیلم خود دفاع کرد. آن ها در بیانیه ای رسمی، این اتهام را یک کمپین ننگین برای ضربه زدن به موفقیت فیلم در فصل جوایز اسکار دانستند. در این بیانیه آمده بود: مطرح شدن این اتهام آن هم در زمان رأی گیری آکادمی برای مراسم اسکار فقط یک اقدام شیطنت آمیز است تا به فیلم و شرکت ما آسیب بزند. ما قطعاً در این مورد از خودمان دفاع می کنیم و خیلی واضح اعلام می کنیم که فیلمی اصیل ساخته ایم.

این پرونده حقوقی، در نهایت به نفع دل تورو و فاکس سرچ لایت به پایان رسید و دادگاه با رد ادعاهای سرقت ادبی، مهر تأییدی بر اصالت و نوآوری شکل آب زد. با این حال، این حواشی، برای مدتی سایه ای بر درخشش این فیلم در فصل جوایز انداخت و بحث ها درباره مرزهای الهام گیری و سرقت ادبی در هنر را دوباره زنده کرد.

چرا شکل آب را باید دید؟

شکل آب نه تنها یک فیلم برنده اسکار است، بلکه تجربه ای عمیق و متفاوت را به مخاطب عرضه می کند که تا مدت ها در ذهن او باقی خواهد ماند. اگر به دنبال یک اثر سینمایی هستید که مرزهای ژانر را درنوردد و به مفاهیم عمیق انسانی بپردازد، این فیلم انتخابی بی نظیر است.

این فیلم شما را با داستانی عاشقانه آشنا می کند که از کلیشه های رایج فاصله گرفته و نشان می دهد عشق می تواند در غیرمنتظره ترین شکل ها و میان متفاوت ترین موجودات شکوفا شود. بازی بی نظیر سالی هاوکینز که بدون کلام، دنیایی از احساسات را به تصویر می کشد، شما را مجذوب خواهد کرد. کارگردانی بی مانند گی یرمو دل تورو که با جزئیات بصری خیره کننده و پالت رنگی غنی، دنیایی فراواقعی و در عین حال قابل لمس خلق کرده، هر بیننده ای را به وجد می آورد.

شکل آب، اثری است که به تنهایی، انزوا، نژادپرستی و تبعیض می پردازد و در عین حال، پیام قدرتمندی از امید، پذیرش و انسانیت ارائه می دهد. این فیلم شما را به تفکر درباره معنی واقعی هیولا بودن و انسانیت وا می دارد. اگر از طرفداران سینمای فانتزی تاریک، درام های رمانتیک غیرمعمول و آثار کارگردانان صاحب سبک مانند دل تورو هستید، شکل آب را از دست ندهید. حتی اگر فیلم را قبلاً دیده اید، تماشای مجدد آن می تواند لایه های پنهان و نمادهای عمیق تری را برای شما آشکار سازد و تجربه ای تازه را رقم بزند.

سخن پایانی

شکل آب، با تمام زیبایی ها، نمادها و مفاهیم عمیق خود، به عنوان یکی از ماندگارترین آثار سینمایی قرن بیست و یکم شناخته می شود. گی یرمو دل تورو در این فیلم، مرزهای داستان گویی را درنوردید و اثری خلق کرد که نه تنها از نظر بصری خیره کننده است، بلکه به قلب و روح انسان نفوذ می کند. این فیلم، مرثیه ای است برای عشق از دست رفته، اما در عین حال، ستایشی از قدرت عشق، پذیرش و انسانیت در مواجهه با بی رحمی و تعصب. شکل آب به ما می آموزد که زیبایی و عشق، می توانند در غیرمنتظره ترین جاها، حتی در تاریک ترین آزمایشگاه ها، شکل بگیرند و به ما یادآوری می کند که برای دیدن دیگری همان طور که هست، نیازی به کلمات نیست، بلکه قلبی گشوده کافی است. این فیلم نه تنها یک داستان عاشقانه است، بلکه یک دعوت به تأمل در معنای واقعی انسان بودن و آزادی.