ایا چک ثبت نشده را میتوان شکایت کرد

بله، امکان شکایت از چک ثبت نشده وجود دارد، اما نه به شیوه کیفری یا اجرایی ثبتی. چک های صیادی که در سامانه صیاد به ثبت نرسیده اند، از نظر قانونی یک سند عادی محسوب می شوند و دارنده تنها می تواند با طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه، نسبت به وصول طلب خود اقدام کند. این روش نیازمند مراجعه به مراجع قضایی و طی مراحل قانونی خاص خود است.

با اجرای قانون جدید صدور چک، تحولی بزرگ در نظام بانکی و نحوه مبادله این اسناد تجاری ایجاد شد. هدف اصلی از این تغییرات، افزایش اعتبار چک، کاهش آمار چک های برگشتی و ایجاد شفافیت بیشتر در معاملات بود. سامانه صیاد به عنوان ابزاری کلیدی در این راستا معرفی شد که تکلیف صادرکننده و دارنده چک را در ثبت و تأیید آن مشخص می کند. اما پرسش مهمی که برای بسیاری از افراد پیش می آید این است که در صورت عدم ثبت چک در سامانه، آیا می توان از آن شکایت کرد؟ این مقاله به طور جامع به این موضوع می پردازد و راهنمایی کامل برای دارندگان چک های ثبت نشده ارائه می دهد تا بتوانند حقوق خود را به درستی پیگیری کنند.

مفهوم چک ثبت نشده و وضعیت حقوقی آن

چک صیادی چیست و چرا باید در سامانه صیاد ثبت شود؟

چک صیادی، نوعی از چک است که با هدف افزایش امنیت و اعتبار مبادلات، در چارچوب قانون جدید صدور چک (مصوب ۱۳۹۷ با اصلاحات بعدی) معرفی شد. مهم ترین ویژگی چک های صیادی، الزامی بودن ثبت اطلاعات آن ها در سامانه یکپارچه صیاد است. این سامانه تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارد و هدف آن، شفاف سازی فرآیند صدور و انتقال چک و جلوگیری از جرایمی نظیر جعل و صدور چک بلامحل است. صادرکننده چک باید مشخصات کامل چک از جمله مبلغ، تاریخ و هویت ذینفع را در این سامانه ثبت کند و دارنده نیز موظف است دریافت و تأیید چک را در سامانه انجام دهد. این فرآیند دو مرحله ای، امنیت مبادلات را به طور چشمگیری افزایش می دهد و از بروز مشکلات حقوقی احتمالی پیشگیری می کند.

تفاوت اصلی چک ثبت شده و ثبت نشده از نظر قانونی

تفاوت میان چک صیادی ثبت شده و ثبت نشده، از جنبه های حقوقی بسیار حائز اهمیت است و مستقیماً بر نحوه پیگیری و مطالبه وجه آن تأثیر می گذارد.

• چک ثبت شده:

  چکی که به طور کامل در سامانه صیاد ثبت و تأیید شده باشد، از نظر قانونی به عنوان یک سند رسمی تلقی می شود. این وضعیت حقوقی مزایای قابل توجهی برای دارنده فراهم می آورد:

  • امکان دریافت اجراییه ثبتی برای وصول سریع تر وجه.
  • امکان طرح شکایت کیفری علیه صادرکننده در صورت عدم پرداخت.
  • امکان مطالبه وجه از ظهرنویسان (انتقال دهندگان قبلی چک).
  • امکان مسدود شدن حساب صادرکننده و توقیف سایر اموال وی به سرعت.
• چک ثبت نشده:

  بر اساس تبصره ۱ ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک، در صورتی که مالکیت آنها در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، مشمول این قانون نبوده و بانک ها مکلفند از پرداخت وجه آنها خودداری نمایند. این به آن معناست که چک ثبت نشده:

  • صرفاً یک سند عادی اثبات کننده بدهی است.
  • بانک از پرداخت وجه آن خودداری می کند و گواهی عدم پرداخت صادر نمی نماید.
  • قابلیت طرح شکایت کیفری را ندارد.
  • قابلیت اجراییه ثبتی را ندارد.
  • امکان مطالبه وجه از ظهرنویسان وجود ندارد و دعوا تنها علیه صادرکننده قابل طرح است.

آیا عدم ثبت چک جدید جرم است؟ بررسی یک ابهام رایج

بسیاری از دارندگان چک های صیادی ثبت نشده نگران این هستند که آیا صادرکننده چک با عدم ثبت آن مرتکب جرمی شده است و می توانند از این بابت شکایت کیفری کنند؟ پاسخ این سوال، از جنبه قانونی، منفی است.

قانون گذار در ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک، صرفاً به ضمانت اجرایی حقوقی عدم ثبت چک اشاره کرده است؛ یعنی بانک ها از پرداخت وجه چک های ثبت نشده خودداری می کنند. اما در هیچ یک از مواد قانون صدور چک و یا قوانین جزایی، عملی تحت عنوان جرم ثبت نکردن چک صیادی پیش بینی نشده و برای آن مجازاتی تعیین نشده است. این بدان معناست که عدم ثبت چک صیادی، اگرچه دارای پیامدهای حقوقی جدی برای دارنده چک است و فرآیند وصول وجه را دشوار می کند، اما به خودی خود جرم کیفری محسوب نمی شود و نمی توان برای آن شکایت کیفری مطرح کرد. بنابراین، نگرانی از بابت جنبه کیفری این موضوع بی مورد است، اما از جنبه حقوقی، مطالبه وجه این چک نیازمند طی کردن فرآیندهای قانونی خاص خود است که در ادامه به تفصیل توضیح داده خواهد شد.

عدم ثبت چک صیادی در سامانه، جرم کیفری محسوب نمی شود و مجازات حبس یا جزای نقدی برای صادرکننده آن در نظر گرفته نشده است؛ اما این عمل دارای ضمانت اجراهای حقوقی مهمی است که نحوه وصول وجه را کاملاً تغییر می دهد.

ضمانت اجرایی و عواقب عدم ثبت چک در سامانه صیاد

عدم ثبت چک صیادی در سامانه صیاد، همان طور که پیش تر اشاره شد، پیامدهای حقوقی متعددی برای دارنده آن به همراه دارد که فرآیند وصول وجه را به مراتب پیچیده تر و طولانی تر می کند. این عواقب شامل موارد زیر است:

عدم پرداخت وجه توسط بانک

اولین و ملموس ترین پیامد عدم ثبت چک، امتناع بانک از پرداخت وجه آن است. بر اساس صراحت قانون، بانک ها مکلفند از پرداخت وجه چک هایی که در سامانه صیاد ثبت نشده اند، خودداری کنند. این امر بدین معناست که دارنده چک نمی تواند با مراجعه به بانک، گواهی عدم پرداخت دریافت کند و به تبع آن، نمی تواند از مزایای قانونی چک های برگشتی ثبت شده بهره مند شود.

عدم امکان طرح شکایت کیفری

یکی از مزایای مهم چک های ثبت شده و برگشتی، امکان طرح شکایت کیفری علیه صادرکننده چک است که می تواند به سرعت بیشتری منجر به اعمال فشار و وصول طلب شود. اما، برای چک های ثبت نشده، این امکان به طور کامل سلب می شود. از آنجا که عدم ثبت چک جرم نیست، راهکار کیفری برای مطالبه وجه آن وجود ندارد و دارنده ناچار به پیگیری از طریق مراجع حقوقی است.

عدم امکان مراجعه به اداره ثبت

چک های ثبت شده در سامانه صیاد که دارای اعتبار سند رسمی هستند، در صورت برگشت خوردن، این قابلیت را دارند که از طریق اجرای ثبت، بدون نیاز به حکم دادگاه، نسبت به وصول وجه آن ها اقدام شود. این روش معمولاً سریع تر از فرآیند دادگاهی است. با این حال، چک ثبت نشده، چون سند عادی محسوب می شود، قابلیت استفاده از اجرای ثبت را ندارد و این مسیر نیز برای دارنده مسدود است.

عدم امکان مطالبه وجه از ظهرنویسان

در معاملات تجاری، ممکن است چک چندین بار بین افراد مختلف ظهرنویسی (پشت نویسی) و منتقل شود. در مورد چک های ثبت شده، دارنده می تواند علاوه بر صادرکننده، از تمامی ظهرنویسان نیز مطالبه وجه کند. اما در مورد چک های ثبت نشده، به دلیل اینکه از امتیازات سند تجاری برخوردار نیستند و صرفاً یک سند عادی تلقی می شوند، دعوای مطالبه وجه تنها می تواند علیه صادرکننده اصلی چک مطرح شود و ظهرنویسان هیچ مسئولیتی در قبال آن نخواهند داشت. این مسئله می تواند ریسک بزرگی برای آخرین دارنده چک باشد.

عدم مسدود شدن حساب صادرکننده

هنگامی که یک چک صیادی ثبت شده برگشت می خورد، بانک مرکزی به سرعت اقدام به مسدود کردن تمامی حساب های بانکی صادرکننده به میزان مبلغ چک می کند تا فشار بر وی برای پرداخت بدهی افزایش یابد. اما برای چک های ثبت نشده، این تدابیر قانونی اعمال نمی شود. بنابراین، دارنده چک ثبت نشده نمی تواند انتظار داشته باشد که حساب های صادرکننده به خاطر عدم پرداخت چک مسدود شود و این ابزار فشار نیز از دسترس او خارج است.

به طور خلاصه، چک ثبت نشده، صرفاً یک سند عادی است که بدهی صادرکننده را اثبات می کند و تمامی مزایا و ضمانت اجراهای یک سند تجاری رسمی را از دست می دهد. بنابراین، تنها راه حل باقی مانده برای دارنده، طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه است که در بخش بعدی به مراحل آن می پردازیم.

نحوه و مراحل مطالبه وجه چک ثبت نشده صیادی (گام به گام)

همان طور که گفته شد، تنها راه قانونی برای مطالبه وجه چک صیادی که در سامانه صیاد ثبت نشده، طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه است. این فرآیند مراحل خاص خود را دارد که در ادامه به صورت گام به گام تشریح می شود:

گام اول: ثبت نام و احراز هویت در سامانه ثنا

قبل از هرگونه اقدام قضایی، شما به عنوان خواهان پرونده، باید در سامانه ثنا (ثبت نام الکترونیک قضایی) ثبت نام و احراز هویت کرده باشید. تمامی ابلاغیه های قضایی و ارتباطات دادگاهی از طریق این سامانه انجام می شود. برای ثبت نام می توانید به وب سایت عدل ایران (adliran.ir) مراجعه کرده و مراحل را به صورت آنلاین طی کنید یا به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه نمایید.

گام دوم: تنظیم دادخواست مطالبه وجه

پس از ثبت نام در سامانه ثنا، نوبت به تنظیم دادخواست می رسد. دادخواست، برگه ای چاپی و فرمی حقوقی است که در آن مشخصات خواهان (دارنده چک) و خوانده (صادرکننده چک)، موضوع دعوا (مطالبه وجه چک و خسارت تأخیر تأدیه) و دلایل و مستندات ارائه می شود. در تنظیم این دادخواست، باید به نکات زیر توجه کنید:

• مشخصات خواهان و خوانده: درج دقیق اطلاعات هویتی شامل نام، نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس و سایر مشخصات.
• خواسته دعوا: به صراحت ذکر کنید که مطالبه وجه چک به مبلغ مشخص، به همراه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید تا زمان پرداخت کامل، خواسته شماست.
• دلایل و منضمات: اصل برگه چک صیادی ثبت نشده، مهم ترین دلیل شماست. همچنین، هرگونه مستند دیگر که دلیل بر معامله یا علت صدور چک باشد (مانند قرارداد، فاکتور و…) می تواند پیوست شود.

گام سوم: مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

پس از تنظیم دادخواست، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست خود را به همراه مدارک لازم (اصل چک، مدارک هویتی، رسید ثبت نام ثنا و…) ثبت نمایید. در این مرحله، هزینه های مربوط به ثبت دادخواست و دادرسی نیز باید پرداخت شود.

گام چهارم: تعیین مرجع صالح رسیدگی

دادخواست شما پس از ثبت، به مرجع قضایی صالح ارجاع داده می شود. تعیین مرجع صالح بستگی به مبلغ چک دارد:

• اگر مبلغ چک تا سقف ۲۰ میلیون تومان باشد، پرونده به شورای حل اختلاف ارجاع داده می شود.
• اگر مبلغ چک بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد، پرونده به دادگاه عمومی حقوقی ارجاع داده خواهد شد.

صلاحیت محلی نیز معمولاً بر اساس محل اقامت خوانده یا محل صدور چک تعیین می شود.

گام پنجم: روند رسیدگی در دادگاه یا شورا

پس از ارجاع پرونده به شعبه مربوطه، وقت رسیدگی تعیین و به طرفین (خواهان و خوانده) از طریق سامانه ثنا ابلاغ می شود. در جلسات دادرسی، طرفین می توانند دفاعیات خود را مطرح کنند و اسناد و مدارک ارائه شده مورد بررسی قرار می گیرد. پس از استماع اظهارات و بررسی دلایل، قاضی ختم دادرسی را اعلام کرده و مبادرت به صدور رأی می نماید. رأی صادر شده ممکن است بر حسب بهای خواسته، قابل تجدید نظر در دادگاه تجدید نظر استان باشد.

تامین خواسته: راهکاری برای حفظ حقوق

یکی از نکات مهم در دعوای مطالبه وجه چک ثبت نشده، امکان درخواست تامین خواسته است. تامین خواسته، درخواستی است که خواهان می تواند قبل از صدور حکم نهایی و حتی قبل از طرح دعوا، از دادگاه بخواهد تا اموال خوانده را به میزان مبلغ مورد ادعا توقیف کند. این اقدام برای جلوگیری از انتقال یا مخفی کردن اموال توسط بدهکار انجام می شود. برای درخواست تامین خواسته در مورد چک ثبت نشده (که سند عادی است)، معمولاً خواهان باید مبلغی به عنوان خسارت احتمالی به صندوق دادگستری تودیع کند. پس از صدور قرار تامین خواسته، می توان با معرفی اموال خوانده (مانند حساب بانکی، خودرو، ملک) نسبت به توقیف آن ها اقدام کرد تا در صورت صدور حکم قطعی به نفع خواهان، امکان وصول وجه فراهم باشد.

مدارک لازم برای مطالبه وجه چک ثبت نشده

برای پیگیری حقوقی و مطالبه وجه چک صیادی که در سامانه صیاد به ثبت نرسیده است، نیاز به ارائه مدارک مشخصی به مراجع قضایی است. جمع آوری و ارائه کامل این مدارک، روند رسیدگی به پرونده را تسهیل می کند.

1. اصل برگه چک صیادی ثبت نشده: این سند، مهم ترین مدرک اثبات کننده طلب شماست. حتماً باید اصل چک ارائه شود.
2. کارت ملی و مدارک هویتی خواهان: برای احراز هویت شما به عنوان دارنده و خواهان پرونده.
3. رسید ثبت نام در سامانه ثنا: گواهی ثبت نام شما در سیستم ابلاغ الکترونیک قضایی الزامی است. در صورت عدم وجود رسید فیزیکی، کد ملی شما برای احراز ثبت نام کفایت می کند.
4. هرگونه مستند یا مدرک دال بر معامله یا علت صدور چک (در صورت وجود): اگر چک بابت معامله خاصی (مانند قرارداد خرید و فروش، فاکتور، سند اجاره) صادر شده، ارائه این مدارک می تواند به تقویت پرونده شما کمک کند و اثبات کند که چک بابت چه چیزی صادر شده است، هرچند برای مطالبه وجه چک عادی، وجود خود چک کافی است.
5. فرم تکمیل شده دادخواست مطالبه وجه: این فرم باید به دقت و با جزئیات کامل تنظیم شده باشد.

توصیه می شود قبل از مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، از کامل بودن تمامی مدارک اطمینان حاصل کنید تا از تأخیر در روند پرونده جلوگیری شود.

هزینه شکایت (دادرسی) از چک ثبت نشده

پیگیری حقوقی مطالبه وجه چک ثبت نشده، مستلزم پرداخت هزینه هایی است که شامل موارد زیر می شود. این هزینه ها بر اساس تعرفه های قانونی تعیین شده و می تواند بسته به میزان مبلغ چک و سایر عوامل متفاوت باشد.

هزینه ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی

برای ثبت اولیه دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، مبلغی ثابت به عنوان تعرفه ثبت دادخواست دریافت می شود. این مبلغ معمولاً هر سال بازنگری و اعلام می گردد و در حال حاضر حدوداً مبلغی ثابت (مثلاً در حدود ۴۰ تا ۵۰ هزار تومان) است. علاوه بر این، ممکن است هزینه های جانبی دیگری مانند هزینه تایپ دادخواست (در صورت نیاز به کمک دفتر) و احراز هویت ثنا (اگر قبلاً انجام نداده باشید) نیز وجود داشته باشد.

هزینه دادرسی

بخش اصلی هزینه ها مربوط به هزینه دادرسی است که بر اساس مبلغ خواسته (وجه چک) محاسبه می شود. این هزینه به صورت درصدی از مبلغ چک تعیین می گردد:

• اگر مبلغ مندرج در چک تا ۲۰ میلیون تومان باشد، هزینه دادرسی معادل ۲.۵ درصد از کل مبلغ چک خواهد بود.
• اگر مبلغ مندرج در چک بیش از ۲۰ میلیون تومان باشد، هزینه دادرسی معادل ۳.۵ درصد از کل مبلغ چک خواهد بود.

به عنوان مثال، برای یک چک با مبلغ ۳۰ میلیون تومان، هزینه دادرسی ۳.۵ درصد از این مبلغ محاسبه و دریافت می شود.

سایر هزینه های احتمالی

علاوه بر موارد فوق، ممکن است هزینه های دیگری نیز در طول فرآیند دادرسی پیش آید، از جمله:

• هزینه کارشناسی: در صورتی که نیاز به کارشناسی خط یا امضا یا هرگونه بررسی فنی دیگری باشد.
• هزینه وکیل: اگر تصمیم به استخدام وکیل بگیرید، حق الوکاله وکیل نیز به هزینه ها اضافه خواهد شد که بر اساس توافق با وکیل و تعرفه های قانونی تعیین می شود.
• هزینه اجرای حکم: پس از صدور حکم و قطعی شدن آن، برای اجرای حکم نیاز به پرداخت نیم عشر اجرایی خواهد بود که معمولاً از محکوم علیه دریافت می شود.

مدیریت این هزینه ها و آگاهی از آن ها قبل از شروع فرآیند، می تواند به شما در برنامه ریزی مالی و تصمیم گیری آگاهانه کمک کند.

نمونه متن دادخواست مطالبه وجه چک ثبت نشده

تنظیم یک دادخواست دقیق و کامل، از اهمیت بالایی برخوردار است، چرا که مبنای شروع روند قضایی شما خواهد باشد. در ادامه، یک نمونه متن دادخواست مطالبه وجه چک صیادی که در سامانه ثبت نشده است، ارائه می شود که می توانید با تکمیل اطلاعات، از آن به عنوان الگو استفاده کنید:

بسمه تعالی

ریاست محترم دادگاه عمومی حقوقی [نام شهرستان یا منطقه قضایی]

با سلام و احترام،

احتراماً به استحضار می رساند:

خواهان:
نام و نام خانوادگی: [نام کامل خواهان]
کد ملی: [کد ملی خواهان]
نشانی: [آدرس دقیق و کامل خواهان]
شماره تماس: [شماره تماس خواهان]

خوانده:
نام و نام خانوادگی: [نام کامل خوانده]
کد ملی: [کد ملی خوانده]
نشانی: [آدرس دقیق و کامل خوانده]
شماره تماس: [شماره تماس خوانده]

وکیل خواهان: (در صورت وجود)
نام و نام خانوادگی: [نام کامل وکیل]
کد ملی: [کد ملی وکیل]
نشانی: [آدرس دقیق و کامل وکیل]
شماره تماس: [شماره تماس وکیل]

خواسته:
۱. مطالبه وجه یک فقره چک صیادی به شماره [شماره چک] به مبلغ [مبلغ چک به عدد و حروف] ریال.
۲. مطالبه کلیه خسارات دادرسی شامل هزینه دادرسی، حق الوکاله وکیل (در صورت وجود)، و سایر هزینه های قانونی.
۳. مطالبه خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک [تاریخ سررسید چک] تا زمان پرداخت کامل وجه، بر اساس شاخص بانک مرکزی.
۴. صدور قرار تأمین خواسته جهت توقیف اموال خوانده به میزان خواسته (در صورت درخواست).

دلایل و منضمات دادخواست:
۱. اصل یک فقره چک صیادی به شماره [شماره چک] مورخ [تاریخ سررسید چک] به مبلغ [مبلغ چک] ریال به عهده بانک [نام بانک] شعبه [نام شعبه].
۲. کپی مصدق کارت ملی خواهان.
۳. فیش واریزی هزینه های دادرسی.
۴. (در صورت وجود) کپی قرارداد یا مستندات مربوط به علت صدور چک.
۵. (در صورت وجود) وکالت نامه وکیل.

شرح دادخواست:
احتراماً به عرض می رساند که اینجانب خواهان، در تاریخ [تاریخ دریافت چک] یک فقره چک صیادی به شماره [شماره چک] و به مبلغ [مبلغ چک به عدد و حروف] ریال را از خوانده محترم دریافت نمودم که تاریخ سررسید آن [تاریخ سررسید چک] می باشد.
متأسفانه، به دلیل عدم ثبت این چک در سامانه یکپارچه صیاد توسط صادرکننده (خوانده محترم) و عدم تأیید آن در سامانه مذکور، بانک محترم [نام بانک] از پرداخت وجه چک و صدور گواهی عدم پرداخت خودداری نمود.
با عنایت به تبصره ۱ ماده ۲۱ مکرر قانون صدور چک، این سند، با وجود اینکه دارای ویژگی های ظاهری چک صیادی است، اما به دلیل عدم ثبت در سامانه صیاد، مشمول مزایای اسناد تجاری نبوده و صرفاً به عنوان یک سند عادی اثبات کننده بدهی محسوب می گردد.
نظر به اینکه خوانده محترم با صدور و امضای این سند، تعهد به پرداخت وجه آن را نموده است و با وجود مراجعات و مطالبات مکرر اینجانب، از پرداخت مبلغ مذکور امتناع ورزیده است، لذا با استناد به مواد قانونی مربوطه، به خصوص مواد ۱۰ و ۲۲۶ قانون مدنی، و ماده ۵۱۵ و ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی، و همچنین مقررات مربوط به قانون صدور چک جدید، تقاضای رسیدگی و صدور حکم شایسته بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل وجه چک، کلیه خسارات دادرسی و خسارت تأخیر تأدیه از تاریخ سررسید چک تا زمان اجرای حکم را از محضر محترم دادگاه مستدعی است.
همچنین، در راستای حفظ حقوق اینجانب و جلوگیری از تضییع احتمالی خواسته، تقاضای صدور قرار تأمین خواسته قبل از ابلاغ به خوانده را مطابق مقررات ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی دارم.

با تجدید احترام

[امضا خواهان/ وکیل خواهان]

سوالات متداول

آیا می توان چک ثبت نشده را برگشت زد؟

خیر، امکان برگشت زدن چک صیادی که در سامانه صیاد ثبت نشده، وجود ندارد. بانک ها طبق قانون مکلفند از پرداخت وجه این چک ها خودداری کنند و به تبع آن، گواهی عدم پرداخت نیز صادر نمی نمایند. فرآیند برگشت زدن چک و صدور گواهی عدم پرداخت، تنها برای چک های صیادی ثبت شده در سامانه امکان پذیر است که به موجب آن، دارنده می تواند از مزایای قانونی چک برگشتی بهره مند شود. بنابراین، تنها راهکار باقی مانده، طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه است.

مدت زمان پیگیری و رسیدگی به پرونده مطالبه وجه چک ثبت نشده چقدر است؟

مدت زمان پیگیری و رسیدگی به پرونده مطالبه وجه چک ثبت نشده، بستگی به عوامل مختلفی دارد، از جمله میزان شلوغی و حجم پرونده ها در مراجع قضایی، همکاری طرفین دعوا، نیاز به کارشناسی و اعتراضات احتمالی به آرای صادره. به طور کلی، فرآیند دادرسی حقوقی ممکن است از چند ماه تا یک سال یا حتی بیشتر به طول انجامد. حضور وکیل متخصص می تواند در تسریع و بهبود روند پرونده مؤثر باشد.

آیا برای چک های غیرصیادی قدیمی هم همین قوانین صدق می کند؟

خیر، قوانین مربوط به ثبت چک در سامانه صیاد و پیامدهای عدم ثبت، صرفاً برای چک های صیادی جدید که پس از لازم الاجرا شدن این قانون صادر شده اند، اعمال می شود. چک های غیرصیادی (چک های قدیمی بدون شناسه صیادی) و همچنین چک های صیادی که قبل از تاریخ اجرای قانون جدید (۱۳۹۷) صادر شده اند، تابع قوانین قبلی بوده و برای مطالبه وجه آن ها می توان همچنان از طریق شکایت کیفری (در صورت وجود شرایط) یا اجراییه ثبتی (در صورت داشتن شرایط) اقدام کرد. بنابراین، قانون جدید فقط ناظر بر چک های صیادی است که از تاریخ مشخصی به بعد صادر می شوند و باید در سامانه ثبت شوند.

اگر صادرکننده پس از صدور چک، آن را در سامانه صیاد ثبت کند چه؟

در صورتی که صادرکننده چک پس از صدور و تحویل چک به دارنده، و حتی پس از آنکه دارنده متوجه عدم ثبت آن شد، اقدام به ثبت و تأیید چک در سامانه صیاد نماید، این چک از وضعیت سند عادی خارج شده و مشمول قانون جدید صدور چک می شود. به این معنا که پس از ثبت صحیح در سامانه، بانک مرکزی آن را به عنوان یک چک صیادی معتبر می شناسد و در صورت عدم پرداخت وجه آن در سررسید، دارنده می تواند از تمامی مزایای قانونی یک چک برگشتی (از جمله امکان شکایت کیفری، اجراییه ثبتی و مسدود کردن حساب) بهره مند شود. البته لازم است دارنده نیز دریافت و تأیید چک را در سامانه صیاد انجام دهد.

جمع بندی و توصیه های نهایی

قانون جدید صدور چک و سامانه صیاد با هدف ایجاد شفافیت و افزایش اعتبار چک در کشور، تحولی مهم در نظام بانکی و مبادلات تجاری ایجاد کرده است. دریافت چک صیادی که در سامانه صیاد ثبت نشده، می تواند چالش های حقوقی جدی برای دارنده آن به همراه داشته باشد. همان طور که در این مقاله به تفصیل توضیح داده شد، امکان شکایت از چک ثبت نشده وجود دارد، اما نه به شیوه کیفری یا از طریق اداره ثبت، بلکه تنها از طریق طرح دعوای حقوقی مطالبه وجه به عنوان یک سند عادی. این فرآیند مستلزم دقت، آگاهی از مراحل قانونی و صبر است.

برای جلوگیری از مشکلات و پیچیدگی های آتی، همواره توصیه می شود قبل از دریافت یا قبول هرگونه چک صیادی، از ثبت و تأیید آن در سامانه صیاد اطمینان حاصل کنید. همچنین، اگر با چک ثبت نشده مواجه شده اید و قصد پیگیری حقوقی دارید، بهتر است برای تنظیم دقیق دادخواست و طی کردن صحیح مراحل قانونی، با یک وکیل متخصص در زمینه دعاوی چک و اسناد تجاری مشورت نمایید. این اقدام می تواند به شما در حفظ حقوق خود و وصول سریع تر مطالباتتان کمک شایانی کند.

دانش و آگاهی از قوانین، بهترین ابزار شما برای پیشگیری از مشکلات و دفاع از حقوق خود در مواجهه با اسناد مالی است.