نمونه دادخواست اثبات زوجیت دائم

نمونه دادخواست اثبات زوجیت دائم، درخواستی قانونی است که برای تأیید و تثبیت رابطه زناشویی شرعی و دائمی میان زن و مردی که ازدواجشان به صورت رسمی ثبت نشده، به دادگاه خانواده ارائه می شود. این دادخواست گامی اساسی برای احقاق حقوق قانونی متعددی نظیر مهریه، نفقه، ارث و تعیین نسب فرزندان است و به افراد امکان می دهد تا موقعیت حقوقی خود را به صورت رسمی تثبیت کنند.

در جامعه ای که ثبت رسمی وقایع چهارگانه، از جمله ازدواج، اهمیت بسزایی در نظام حقوقی و اداری دارد، گاهی اوقات بنا به دلایل مختلف، زوجین به صورت شرعی یا عرفی عقد دائم می کنند اما ثبت رسمی آن به تعویق افتاده یا اصلاً انجام نمی شود. این شرایط می تواند چالش های حقوقی فراوانی را برای زن و مرد، به ویژه در زمان اختلاف، انکار زوجیت توسط یکی از طرفین، یا حتی پس از فوت یکی از زوجین، به وجود آورد. بدون سند رسمی ازدواج، اثبات این رابطه حیاتی برای مطالبه حقوقی مانند ارث، نفقه معوقه، مهریه، یا حتی دریافت شناسنامه برای فرزندان مشترک، دشوار و بعضاً ناممکن خواهد بود.

دعوای اثبات زوجیت دائم، راهکار قانونی برای حل این گونه مسائل است. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع و دقیق، به تشریح ابعاد مختلف این دعوا، از جمله مفهوم، دلایل و مدارک مورد نیاز، مراحل دادرسی، و مهم تر از همه، ارائه نمونه های کاربردی دادخواست اثبات زوجیت دائم می پردازد تا افراد بتوانند با آگاهی و اطمینان بیشتری، حقوق قانونی خود را در مراجع قضایی پیگیری نمایند.

اثبات زوجیت دائم: تعریف و تمایز از الزام به ثبت ازدواج

مفهوم اثبات زوجیت دائم

اثبات زوجیت دائم به معنای تأیید و اقرار قانونی به وقوع یک عقد ازدواج دائم و شرعی است که به هر دلیل، در دفاتر رسمی ازدواج به ثبت نرسیده است. هدف اصلی از طرح این دعوا، ایجاد یک سند رسمی از سوی دادگاه است که وجود رابطه زناشویی را از منظر قانون تصدیق می کند. این دعوا زمانی مطرح می شود که یکی از زوجین منکر رابطه زوجیت است، یا یکی از زوجین فوت کرده و ورثه منکر رابطه هستند، یا در مواردی که با وجود توافق طرفین بر وجود رابطه، برای احقاق حقوق قانونی و سایر امور اداری نیاز به اثبات قضایی باشد. در واقع، حکم دادگاه در این زمینه، جایگزین سند رسمی ازدواج می شود و به طرفین، حقوق و تکالیف ناشی از رابطه زوجیت دائم را اعطا می کند.

تفاوت اثبات زوجیت و الزام به ثبت ازدواج

اگرچه دعوای اثبات زوجیت دائم و دعوای الزام به ثبت ازدواج هر دو به تثبیت وضعیت قانونی ازدواج کمک می کنند، اما از نظر ماهیت و زمان طرح، تفاوت های کلیدی دارند.

اثبات زوجیت: این دعوا بر وجود واقعی و شرعی رابطه زوجیت تمرکز دارد. زمانی مطرح می شود که اصل وقوع عقد مورد انکار یا ابهام است و سندی رسمی برای تأیید آن وجود ندارد. نتیجه این دعوا، صدور حکمی است که اعلام می کند رابطه زوجیت دائم بین طرفین برقرار بوده است.

الزام به ثبت ازدواج: این دعوا زمانی مطرح می شود که وجود رابطه زوجیت محرز است (چه با سند عادی، چه با اقرار طرفین، یا با حکم اثبات زوجیت)، اما یکی از طرفین از ثبت رسمی آن در دفاتر ازدواج خودداری می کند. به عبارت دیگر، دعوای الزام به ثبت، پس از اثبات زوجیت یا وجود سند دال بر آن، برای اجبار طرف متمرد به انجام تشریفات قانونی ثبت رسمی ازدواج اقامه می شود.

مهم است بدانیم که اثبات زوجیت، پایه و اساس بسیاری از مطالبه های حقوقی بعدی است و حتی می تواند به عنوان پیش نیاز برای طرح دعوای الزام به ثبت ازدواج، در صورتی که خوانده منکر رابطه نباشد اما از ثبت آن سر باز زند، به کار رود. در برخی موارد نیز، دادگاه می تواند در یک رأی واحد، هم زوجیت را اثبات کند و هم طرف مقابل را ملزم به ثبت رسمی ازدواج نماید.

ضرورت طرح دعوای اثبات زوجیت دائم (موارد کاربرد)

عدم ثبت رسمی ازدواج دائم می تواند منجر به مشکلات حقوقی متعددی شود. در بسیاری از این شرایط، طرح دعوای اثبات زوجیت دائم به منظور احقاق حقوق و تکالیف ناشی از این رابطه، ضروری است. در ادامه به مهم ترین موارد کاربرد این دعوا می پردازیم:

مطالبه حقوق مالی زوجه

یکی از اصلی ترین دلایل طرح دعوای اثبات زوجیت، امکان مطالبه حقوق مالی زوجه است. بدون اثبات رابطه زوجیت، زن نمی تواند ادعای دریافت مهریه، نفقه (اعم از گذشته و حال) و اجرت المثل ایام زوجیت را به صورت قانونی مطرح کند. اثبات زوجیت به زن این امکان را می دهد که به پشتوانه حکم دادگاه، این حقوق را از همسر خود مطالبه نماید.

تعیین وضعیت ارث

در صورت فوت یکی از زوجین، اگر ازدواج به صورت رسمی ثبت نشده باشد، همسر بازمانده برای مطالبه سهم الارث خود از ماترک متوفی با مشکل مواجه خواهد شد. در این حالت، دعوای اثبات زوجیت دائم علیه ورثه متوفی اقامه می شود تا با اثبات رابطه زناشویی، همسر بازمانده بتواند حقوق قانونی خود را به عنوان وارث دریافت کند.

اخذ شناسنامه فرزندان و اثبات نسب

چنانچه زن و مردی که ازدواجشان ثبت نشده، دارای فرزند مشترک باشند، برای اخذ شناسنامه برای فرزندان خود و اثبات نسب قانونی، نیاز به اثبات رابطه زوجیت خود دارند. اثبات زوجیت دائم به دادگاه اجازه می دهد تا با صدور حکم، زمینه را برای صدور شناسنامه فرزند و تعیین حقوق قانونی او فراهم آورد.

دریافت مستمری یا سهمیه

در برخی موارد، زن یا فرزندان ممکن است مستحق دریافت مستمری یا سهمیه از نهادهای دولتی یا خصوصی (مانند سازمان تأمین اجتماعی، صندوق بازنشستگی و…) باشند که این امر مستلزم اثبات رابطه زوجیت است. حکم اثبات زوجیت می تواند به عنوان مدرکی معتبر برای احراز شرایط دریافت این مزایا مورد استفاده قرار گیرد.

ثبت طلاق یا فسخ نکاح

در صورتی که یکی از زوجین منکر رابطه زوجیت باشد و طرف دیگر قصد طرح دعوای طلاق یا فسخ نکاح را داشته باشد، ابتدا باید با طرح دعوای اثبات زوجیت، رابطه زناشویی را تأیید کند. تنها پس از اثبات زوجیت، امکان پیگیری دعاوی مربوط به انحلال نکاح در دادگاه خانواده وجود خواهد داشت.

سایر حقوق قانونی

علاوه بر موارد فوق، اثبات زوجیت دائم برای رسیدگی به سایر مسائل حقوقی و خانوادگی نظیر حضانت فرزندان، صدور گواهی عدم امکان سازش و یا هرگونه ادعای قانونی دیگری که منوط به تأیید رابطه زوجیت است، الزامی خواهد بود.

ادله و مدارک معتبر برای اثبات زوجیت دائم در دادگاه

در دعوای اثبات زوجیت دائم، جمع آوری و ارائه مدارک و ادله معتبر به دادگاه نقش حیاتی دارد. هرچه مستندات قوی تر و جامع تر باشند، روند اثبات زوجیت تسهیل شده و شانس موفقیت در دعوا افزایش می یابد. در ادامه به مهم ترین ادله ای که در دادگاه برای اثبات زوجیت دائم مورد پذیرش قرار می گیرند، می پردازیم:

اقرار زوج یا زوجه

اقرار به معنی اخبار از حقی برای غیر و به ضرر خود است. اگر یکی از زوجین در دادگاه به صورت صریح و بدون ابهام، به وقوع عقد ازدواج دائم و وجود رابطه زناشویی اقرار کند، این اقرار از قوی ترین ادله اثبات محسوب می شود. اقرار می تواند به صورت شفاهی در جلسه دادگاه یا به صورت کتبی در قالب یک سند یا مکاتبه باشد. دادگاه معمولاً بر اساس این اقرار، حکم به اثبات زوجیت صادر می کند، مگر اینکه دلایل قاطعی بر کذب بودن اقرار وجود داشته باشد.

شهادت شهود

شهادت شهود (گواهی گواهان) از دیگر دلایل مهم در اثبات زوجیت است. افرادی که از وقوع عقد ازدواج، برگزاری مراسم (ولو ساده)، یا زندگی مشترک زوجین اطلاع کامل دارند، می توانند در دادگاه شهادت دهند. شرایط شهود عبارتند از:

• تعداد: معمولاً شهادت دو مرد عادل برای اثبات ادعا کفایت می کند. در صورت عدم وجود دو مرد، شهادت یک مرد و دو زن نیز قابل پذیرش است.
• عادل بودن: شهود باید شرایط لازم از جمله عدالت (عدم ارتکاب به گناه کبیره و اصرار بر گناه صغیره) را دارا باشند.
• اطلاع از جزئیات: شهود باید از نحوه وقوع عقد، تاریخ، مکان و جزئیات زندگی مشترک اطلاعات کافی داشته باشند و شهادت آن ها متناقض نباشد.

تنظیم استشهادیه محلی پیش از دادگاه، که توسط شهود امضا و توسط معتمدین محل تأیید شده باشد، می تواند در مراحل اولیه دعوا به عنوان قرینه به دادگاه ارائه شود و سپس شهود برای ادای شهادت رسمی به دادگاه دعوت شوند.

اسناد و مدارک کتبی (غیر رسمی)

وجود هرگونه سندی که دال بر وقوع عقد ازدواج باشد، حتی اگر رسمی نباشد، می تواند به اثبات زوجیت کمک کند:

• عقدنامه عادی یا دست نویس: اگر زوجین یا عاقد، عقدنامه ای به صورت دستی یا عادی تنظیم کرده باشند، این سند می تواند به عنوان مدرک مهمی ارائه شود.
• مراسلات و مکاتبات: پیامک ها، ایمیل ها، نامه ها، چت ها در شبکه های اجتماعی که حاوی اقرار به رابطه زوجیت، تعهدات زناشویی یا اشاره به زندگی مشترک باشند، قابل ارائه به دادگاه هستند.
• مدارک مالی مشترک: اسناد بانکی مشترک، فیش های واریزی، یا اسناد خرید مشترک که رابطه مالی زناشویی را نشان دهند.
• گواهی ولادت فرزند: در صورت وجود فرزند مشترک، گواهی ولادت که در آن نام پدر و مادر ذکر شده باشد، قرینه قوی بر رابطه زوجیت است.

امارات و قرائن قضایی

امارات به نشانه هایی گفته می شود که از طریق آن ها می توان به حقیقت پی برد. قرائن قضایی نیز شواهد و علائمی هستند که به اثبات یک واقعه کمک می کنند:

• همزیستی و معاشرت زناشویی عرفی: زندگی مشترک زوجین برای مدت طولانی، در یک منزل، و رفتار متقابل آن ها به عنوان زن و شوهر در عرف جامعه، از قوی ترین قرائن است. شهادت همسایگان، دوستان و خویشاوندان در مورد نحوه زندگی این افراد می تواند این قرینه را تقویت کند.
• عکس و فیلم: تصاویری از مراسم عقد، جشن ها، مسافرت ها یا زندگی روزمره مشترک که ماهیت رابطه زناشویی را آشکار می سازند.
• معرفی به عنوان همسر: معرفی متقابل به عنوان همسر به خویشاوندان، همسایگان، همکاران و عموم مردم، می تواند به عنوان قرینه مهمی مورد توجه دادگاه قرار گیرد.

سوگند

سوگند (قسم) به عنوان آخرین راهکار و در شرایط خاص و محدود، زمانی که هیچ دلیل دیگری برای اثبات یا رد دعوا وجود ندارد، ممکن است مورد استفاده قرار گیرد. ارزش اثباتی سوگند، بسته به شرایط پرونده و تشخیص قاضی، متفاوت است.

کارشناسی

در موارد بسیار خاص و پیچیده، ممکن است دادگاه برای احراز برخی حقایق، به نظر کارشناس رسمی دادگستری نیاز پیدا کند. به عنوان مثال، در پرونده های اثبات نسب فرزند که به تبع آن، زوجیت نیز اثبات می شود، آزمایش DNA می تواند از طریق کارشناسی مورد استناد قرار گیرد.

جمع آوری دقیق و مستند کلیه ادله و مدارک، از جمله شهادت شهود، اسناد عادی و قرائن موجود، ستون فقرات موفقیت در دعوای اثبات زوجیت دائم است و به خوانده این امکان را می دهد تا با اطمینان بیشتری حقوق خود را پیگیری کند.

مراحل عملی طرح دعوای اثبات زوجیت دائم

طرح دعوای اثبات زوجیت دائم یک فرآیند حقوقی است که نیازمند طی کردن مراحل مشخص و دقیق قضایی است. آگاهی از این مراحل، به خواهان کمک می کند تا با آمادگی کامل و بدون اتلاف وقت، پرونده خود را پیش ببرد.

تعیین مرجع قضایی صالح

اولین گام در طرح هر دعوای حقوقی، شناسایی دادگاه صالح برای رسیدگی به آن است. در خصوص دعوای اثبات زوجیت دائم:

• دادگاه خانواده: مرجع اصلی و تخصصی برای رسیدگی به کلیه دعاوی خانوادگی، از جمله اثبات زوجیت، دادگاه خانواده است. در اکثر شهرستان ها، شعبی به این منظور اختصاص یافته اند.
• دادگاه عمومی حقوقی: در شهرستان هایی که دادگاه خانواده به صورت مستقل تشکیل نشده باشد، دادگاه عمومی حقوقی صلاحیت رسیدگی به این دعوا را خواهد داشت.
• افراد مقیم خارج از کشور: مطابق ماده ۱۴ قانون حمایت خانواده، ایرانیان مقیم خارج از کشور می توانند دادخواست خود را به دادگاه محلی که یکی از زوجین در ایران سکونت دارد، یا در غیر این صورت به دادگاه صالح در شهرستان تهران ارائه دهند. در صورتی که هر دو زوج مقیم خارج از کشور باشند و هیچگونه سکونت و رفت وآمدی به ایران نداشته باشند، طبق ماده ۱۵ قانون مذکور، دعوای خانوادگی آن ها باید در محاکم صالح کشور محل اقامت مطرح شود و مراجع قضایی ایران به آن رسیدگی نخواهند کرد.

جمع آوری مدارک و مستندات

قبل از هر اقدامی، لازم است تمامی مدارک و مستندات مربوط به اثبات زوجیت دائم را جمع آوری کنید. این مدارک شامل:

• کپی برابر اصل کارت ملی و شناسنامه خواهان.
• کپی برابر اصل کارت ملی و شناسنامه خوانده (در صورت دسترسی).
• سند عادی یا دست نویس ازدواج (در صورت وجود).
• استشهادیه محلی به همراه کپی کارت ملی شهود.
• گواهی ولادت فرزندان (در صورت وجود).
• عکس ها، فیلم ها، پیامک ها و مکاتبات دال بر رابطه زناشویی.
• سایر مستندات مالی یا اجتماعی که حاکی از همزیستی و زوجیت باشند.
• وکالتنامه وکیل (در صورت سپردن پرونده به وکیل).

تنظیم و نگارش دادخواست اثبات زوجیت دائم

دادخواست، سندی رسمی است که خواسته شما را به دادگاه اعلام می کند و باید با دقت و رعایت اصول حقوقی تنظیم شود. در این مرحله:

• خواسته: به وضوح خواسته خود را مبنی بر صدور حکم مبنی بر اثبات رابطه زوجیت دائم فیمابین خواهان و خوانده (و در صورت تمایل، الزام به ثبت رسمی ازدواج) بیان کنید.
• دلایل و منضمات: تمامی مدارک جمع آوری شده را به عنوان دلایل و منضمات دادخواست پیوست کنید.
• شرح دادخواست: در این قسمت، ماجرا را به صورت کامل، واضح و مستدل شرح دهید. تاریخ و مکان تقریبی عقد، نحوه زندگی مشترک، دلایل عدم ثبت رسمی و چالش های پیش آمده را بیان کنید. به تمامی مدارک پیوستی اشاره نمایید.

ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی

پس از تکمیل دادخواست و آماده سازی مدارک، باید آن را از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید. این دفاتر، دادخواست شما را به صورت الکترونیکی به دادگاه صالح ارسال کرده و رسید مربوطه را به شما تحویل می دهند. در این مرحله، هزینه دادرسی نیز پرداخت می شود.

روند رسیدگی در دادگاه

پس از ثبت دادخواست:

1. تعیین وقت رسیدگی: دادگاه وقت رسیدگی تعیین کرده و به طرفین ابلاغ می شود.
2. ابلاغ به طرفین: نسخه ای از دادخواست و ضمائم آن برای خوانده ارسال می شود تا از محتوای دعوا مطلع شود و فرصت دفاع داشته باشد.
3. جلسه رسیدگی: در جلسه دادگاه، قاضی به اظهارات خواهان و خوانده گوش می دهد، مدارک را بررسی می کند و شهود (در صورت وجود) برای ادای شهادت حاضر می شوند. قاضی ممکن است از طرفین توضیحات بیشتری بخواهد یا ارجاع به کارشناسی دهد.
4. صدور رأی بدوی: پس از تکمیل تحقیقات و بررسی های لازم، دادگاه رأی بدوی مبنی بر اثبات یا رد زوجیت را صادر می کند.

اعتراض به رأی (تجدیدنظر و فرجام خواهی)

در صورتی که هر یک از طرفین به رأی صادره معترض باشند، حق دارند ظرف مهلت های قانونی (معمولاً ۲۰ روز برای تجدیدنظرخواهی و ۲۰ روز برای فرجام خواهی) نسبت به آن اعتراض کنند. مرجع رسیدگی به تجدیدنظرخواهی، دادگاه تجدیدنظر استان و مرجع فرجام خواهی، دیوان عالی کشور است.

نمونه دادخواست اثبات زوجیت دائم

تنظیم دقیق و صحیح نمونه دادخواست اثبات زوجیت دائم، از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا این سند، اولین قدم رسمی در فرآیند حقوقی و تعیین کننده مسیر پرونده شما در دادگاه خواهد بود. یک دادخواست جامع و مستدل، به قاضی کمک می کند تا با کلیت ماجرا آشنا شود و از مدارک و ادله شما به بهترین شکل آگاه گردد. در این بخش، فرم استاندارد دادخواست را به همراه دو نمونه کاربردی برای سناریوهای رایج ارائه می دهیم.

اجزای اصلی یک دادخواست اثبات زوجیت دائم

هر دادخواست حقوقی شامل بخش های مشخصی است که باید با دقت تکمیل شوند. برای دعوای اثبات زوجیت دائم، این اجزا عبارتند از:

بخش	توضیح	نکات مهم
خواهان	نام، نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس کامل، کد پستی و شماره تماس فردی که دعوا را مطرح می کند.	اطلاعات دقیق و کامل باشد.
خوانده	نام، نام خانوادگی، شماره ملی، آدرس کامل، کد پستی و شماره تماس فرد یا افرادی که دعوا علیه آن ها مطرح می شود.	در صورت فوت، خواندگان ورثه متوفی خواهند بود.
وکیل/نماینده قانونی	نام، نام خانوادگی، شماره پروانه و آدرس وکیل (در صورت وجود).	وکالتنامه ضمیمه دادخواست شود.
خواسته و بهای آن	تقاضای اصلی از دادگاه، به همراه تعیین بهای خواسته (معمولاً در اثبات زوجیت، خواسته غیرمالی است).	خواسته باید صریح و مشخص باشد: صدور حکم مبنی بر اثبات رابطه زوجیت دائم.
دلایل و منضمات دادخواست	لیست تمامی مدارک و مستنداتی که برای اثبات ادعا به دادگاه ارائه می شود.	کپی برابر اصل تمام مدارک باید ضمیمه شود.
شرح دادخواست	متن اصلی دادخواست که در آن واقعه، دلایل و درخواست ها به صورت مفصل و مستدل توضیح داده می شود.	واقعیت ها به ترتیب زمانی و با زبانی شیوا و حقوقی بیان شوند.

نمونه دادخواست: اثبات زوجیت دائم در صورت انکار خوانده

خواهان: [نام کامل خواهان (زن یا مرد)]
شماره ملی: [شماره ملی خواهان]
آدرس کامل: [آدرس دقیق محل اقامت خواهان، شامل شهر، خیابان، کوچه، پلاک، کد پستی]

خوانده: [نام کامل خوانده (زن یا مرد)]
شماره ملی: [شماره ملی خوانده]
آدرس کامل: [آدرس دقیق محل اقامت خوانده، شامل شهر، خیابان، کوچه، پلاک، کد پستی]

وکیل/نماینده قانونی: (در صورت وجود، اطلاعات کامل وکیل)

خواسته و بهای آن:
صدور حکم مبنی بر اثبات رابطه زوجیت دائم فیمابین خواهان و خوانده و محکومیت خوانده به پرداخت کلیه خسارات دادرسی از جمله هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل (در صورت وجود).

دلایل و منضمات دادخواست:
۱. کپی برابر اصل کارت ملی خواهان.
۲. کپی برابر اصل شناسنامه خواهان.
۳. کپی برابر اصل شناسنامه خوانده (در صورت دسترسی).
۴. (کپی برابر اصل سند عادی/دست نویس ازدواج – در صورت وجود).
۵. استشهادیه محلی به همراه کپی کارت ملی شهود.
۶. (کپی برابر اصل گواهی ولادت فرزند/فرزندان – در صورت وجود).
۷. تصاویر، فیلم ها، پیامک ها، مکاتبات دال بر رابطه زناشویی (به تعداد صفحات و با توضیح مختصر).
۸. (وکالتنامه وکیل – در صورت وجود).

شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه خانواده [نام شهرستان محل اقامت خوانده یا محل وقوع عقد]
با سلام و احترام،
به استحضار می رساند اینجانب [نام خواهان] و آقای/خانم [نام خوانده] در تاریخ [تاریخ دقیق یا تقریبی عقد، مثلاً: حدوداً در سال ۱۳۹۵ یا در تاریخ 1395/05/10] در [مکان عقد یا محل اقامت مشترک، مثلاً: منزل شخصی واقع در شهر تهران] به موجب عقد دائم و شرعی، با ایجاب و قبول و حضور شاهدین (و یا توسط عاقد محترم [نام عاقد در صورت اطلاع]) به زوجیت یکدیگر درآمده ایم.
متاسفانه به دلایل [بیان دلایل عدم ثبت، مثلاً: توافق اولیه بر عدم ثبت تا فراهم شدن شرایط اقتصادی، سهل انگاری، موانع اداری یا انکار خوانده پس از گذشت زمان] این رابطه زوجیت به صورت رسمی در دفاتر ازدواج به ثبت نرسیده است.
زندگی مشترک ما از تاریخ مذکور آغاز و تا تاریخ [اگر رابطه پایان یافته است یا ادامه دارد، مثلاً: همچنان ادامه دارد یا تا تاریخ 1402/10/20 به مدت حدود ۷ سال ادامه داشته است]. خوانده محترم هم اکنون منکر این رابطه زوجیت شده و حاضر به تأیید و ثبت آن نمی باشد. این در حالی است که دلایل و مدارک پیوست این دادخواست، از جمله [ذکر دقیق مدارک اثباتی مثل: استشهادیه شهود که بر وقوع عقد و معاشرت ما شهادت داده اند، سند عادی عقدنامه مورخ 1395/05/10، گواهی ولادت فرزند مشترکمان به نام [نام فرزند]] به وضوح دال بر وقوع این عقد و استمرار رابطه زوجیت می باشد.
با توجه به مراتب فوق و به منظور احقاق حقوق قانونی اینجانب، از محضر دادگاه محترم استدعا دارم پس از رسیدگی های لازم، استماع شهادت شهود و ملاحظه مدارک ارائه شده، حکم شایسته مبنی بر اثبات رابطه زوجیت دائم اینجانب با خوانده محترم صادر فرمایند. همچنین صدور حکم بر پرداخت کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل) نیز مورد تقاضا است.
با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضاء]
[تاریخ]

نمونه دادخواست: اثبات زوجیت دائم در صورت فوت زوج (علیه ورثه)

خواهان: [نام کامل خواهان (زوجه بازمانده)]
شماره ملی: [شماره ملی خواهان]
آدرس کامل: [آدرس دقیق محل اقامت خواهان، شامل شهر، خیابان، کوچه، پلاک، کد پستی]

خواندگان: (ورثه قانونی مرحوم، به تعداد ورثه و با ذکر مشخصات کامل)
۱. [نام کامل وارث اول، مثلاً: فرزند مرحوم]
شماره ملی: [شماره ملی وارث اول]
آدرس کامل: [آدرس دقیق محل اقامت وارث اول]
۲. [نام کامل وارث دوم، مثلاً: مادر مرحوم]
شماره ملی: [شماره ملی وارث دوم]
آدرس کامل: [آدرس دقیق محل اقامت وارث دوم]
(و به همین ترتیب برای سایر ورثه)

وکیل/نماینده قانونی: (در صورت وجود، اطلاعات کامل وکیل)

خواسته و بهای آن:
صدور حکم مبنی بر اثبات رابطه زوجیت دائم فیمابین خواهان و مرحوم [نام کامل متوفی] (فرزند: [نام پدر متوفی]) و محکومیت خواندگان به پرداخت کلیه خسارات دادرسی از جمله هزینه دادرسی و حق الوکاله وکیل (در صورت وجود).

دلایل و منضمات دادخواست:
۱. کپی برابر اصل کارت ملی خواهان.
۲. کپی برابر اصل شناسنامه خواهان.
۳. کپی برابر اصل گواهی فوت مرحوم [نام کامل متوفی].
۴. (کپی برابر اصل سند عادی/دست نویس ازدواج – در صورت وجود).
۵. استشهادیه محلی به همراه کپی کارت ملی شهود.
۶. (کپی برابر اصل گواهی ولادت فرزند/فرزندان مشترک – در صورت وجود).
۷. تصاویر، فیلم ها، پیامک ها، مکاتبات دال بر رابطه زناشویی (به تعداد صفحات و با توضیح مختصر).
۸. (وکالتنامه وکیل – در صورت وجود).
۹. (کپی برابر اصل انحصار وراثت مرحوم – در صورت وجود).

شرح دادخواست:
ریاست محترم دادگاه خانواده [نام شهرستان محل اقامت خواهان یا آخرین محل اقامت متوفی]
با سلام و احترام،
به استحضار می رساند اینجانب [نام خواهان] و مرحوم [نام کامل متوفی] (فرزند: [نام پدر متوفی])، که تاریخ فوت ایشان [تاریخ دقیق فوت، مثلاً: 1402/08/15] می باشد، در تاریخ [تاریخ دقیق یا تقریبی عقد، مثلاً: حدوداً از سال ۱۳۹۰ یا در تاریخ 1390/03/20] در [مکان عقد یا محل اقامت مشترک، مثلاً: منزل شخصی واقع در شهر اصفهان] به موجب عقد دائم و شرعی، با ایجاب و قبول و حضور شاهدین به زوجیت یکدیگر درآمده ایم.
متاسفانه به دلایل [بیان دلایل عدم ثبت، مثلاً: توافق بر عدم ثبت به علت ازدواج قبلی مرحوم و عدم اطلاع خانواده، مشغله کاری زیاد یا فوت ناگهانی پیش از ثبت رسمی] این رابطه زوجیت به صورت رسمی در دفاتر ازدواج به ثبت نرسیده بود.
زندگی مشترک ما از تاریخ مذکور آغاز و تا زمان فوت ایشان به مدت [ذکر مدت زمان، مثلاً: حدود ۱۲ سال] ادامه داشته است. با توجه به فوت همسرم و نیاز اینجانب به تعیین تکلیف حقوق مالی (نظیر سهم الارث، مهریه، نفقه معوقه) و سایر حقوق قانونی، اثبات رابطه زوجیت دائم اینجانب با مرحوم [نام متوفی] ضروری است.
خواندگان محترم [نام یا عناوین ورثه متوفی، مثلاً: که فرزندان و ورثه قانونی مرحوم می باشند]، [در صورت انکار: هم اکنون منکر این رابطه زوجیت هستند / در صورت عدم انکار: برای تعیین تکلیف حقوقی اینجانب نیاز به تأیید قضایی است]. دلایل و مدارک پیوست این دادخواست، از جمله [ذکر دقیق مدارک اثباتی مثل: استشهادیه شهود که بر وقوع عقد و زندگی مشترک ما تا زمان فوت شهادت داده اند، تصاویر و فیلم های مشترک از مراسم ها و زندگی روزمره] به وضوح دال بر وقوع این عقد و استمرار رابطه زوجیت تا زمان فوت ایشان می باشد.
لذا از محضر دادگاه محترم استدعا دارم پس از رسیدگی های لازم، استماع شهادت شهود و ملاحظه مدارک، حکم شایسته مبنی بر اثبات رابطه زوجیت دائم اینجانب با مرحوم [نام متوفی] صادر و به تبع آن، دستورات لازم جهت تعیین تکلیف حقوق قانونی اینجانب را صادر فرمایند. همچنین صدور حکم بر پرداخت کلیه خسارات دادرسی و حق الوکاله وکیل (در صورت وجود) نیز مورد تقاضا است.
با تشکر و احترام
[نام و نام خانوادگی خواهان]
[امضاء]
[تاریخ]

نکات حقوقی مهم و توصیه های کاربردی

فرآیند اثبات زوجیت دائم می تواند پیچیدگی های خاص خود را داشته باشد و آگاهی از برخی نکات حقوقی و توصیه های کاربردی، به شما کمک می کند تا با آمادگی بیشتری در این مسیر گام بردارید و از حقوق خود به نحو احسن دفاع کنید.

اهمیت مشاوره با وکیل متخصص

دعوای اثبات زوجیت، به دلیل ماهیت خاص و تنوع ادله اثبات، معمولاً یک پرونده پیچیده حقوقی محسوب می شود. یک وکیل متخصص خانواده با تجربه در این زمینه، می تواند نقش بسزایی در موفقیت پرونده شما ایفا کند. وکیل قادر است:

• بهترین استراتژی حقوقی را بر اساس مستندات شما تعیین کند.
• در جمع آوری و تنظیم دقیق مدارک شما را یاری رساند.
• دادخواست را به شیوه ای صحیح و کامل تنظیم کند.
• در جلسات دادگاه از حقوق شما دفاع کرده و پاسخگوی سوالات قاضی باشد.
• مسیر پرونده و مراحل دادرسی را برای شما روشن سازد.

جمع آوری دقیق و مستمر مدارک

هرچه مدارک و ادله ای که به دادگاه ارائه می دهید، قوی تر، متقن تر و جامع تر باشد، شانس اثبات زوجیت دائم بیشتر خواهد بود. از هرگونه سندی، حتی اگر به ظاهر کم اهمیت به نظر برسد، غافل نشوید. تلاش کنید تمامی پیامک ها، مکاتبات، عکس ها و فیلم هایی که نشان دهنده رابطه زناشویی هستند را جمع آوری و به صورت منظم دسته بندی کنید. استشهادیه شهود نیز باید با دقت و با ذکر جزئیات کامل تنظیم شود.

دقت در جمع آوری و ارائه منظم مدارک، ستون فقرات پرونده های اثبات زوجیت است و می تواند ترازوی قضاوت را به نفع شما سنگین تر کند.

صداقت در بیان وقایع

در تمامی مراحل دادرسی، از زمان تنظیم دادخواست تا حضور در جلسات دادگاه، صداقت در بیان واقعیت ها از اهمیت بالایی برخوردار است. هرگونه پنهان کاری یا ارائه اطلاعات نادرست می تواند به ضرر شما تمام شود و اعتبار ادعای شما را زیر سوال ببرد. قاضی با بررسی مجموع ادله و اظهارات، به حقیقت دست خواهد یافت.

پیامدهای عدم ثبت رسمی ازدواج

قانونگذار به دلیل اهمیت نهاد خانواده، ثبت رسمی ازدواج دائم را الزامی دانسته است. عدم ثبت رسمی ازدواج دائم توسط مرد، علاوه بر محرومیت زن از بسیاری حقوق قانونی، می تواند برای مرد مجازات قانونی در پی داشته باشد. طبق ماده ۴۹ قانون حمایت خانواده، در صورت عدم ثبت واقعه نکاح دائم، زوج به پرداخت جزای نقدی درجه پنج یا شش و یا حبس تعزیری درجه هفت محکوم خواهد شد. اطلاع از این پیامدها می تواند انگیزه لازم را برای پیگیری ثبت ازدواج یا اثبات آن فراهم آورد.

برآورد هزینه ها و مدت زمان دادرسی

فرآیند قضایی اثبات زوجیت، مستلزم پرداخت هزینه هایی نظیر هزینه دادرسی، هزینه دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و در صورت لزوم، حق الوکاله وکیل است. این هزینه ها بسته به پیچیدگی پرونده و تعداد جلسات می تواند متغیر باشد. مدت زمان رسیدگی به پرونده نیز به عوامل متعددی از جمله حجم کاری دادگاه، همکاری طرفین و نحوه ارائه مدارک بستگی دارد و ممکن است از چند ماه تا یک سال یا بیشتر به طول انجامد. مشاوره با وکیل می تواند در تخمین دقیق تر این موارد به شما کمک کند.

---

نتیجه گیری

دعوای اثبات زوجیت دائم، ابزاری حیاتی برای افرادی است که به دلایل مختلف، ازدواج شرعی و دائمی خود را به صورت رسمی ثبت نکرده اند. این فرآیند حقوقی، راهکاری مطمئن برای تثبیت رابطه زناشویی از منظر قانون و احقاق حقوق متعدد مالی و غیرمالی ناشی از آن است. از مطالبه مهریه و نفقه گرفته تا تعیین وضعیت ارث و اخذ شناسنامه برای فرزندان، همگی پس از اثبات زوجیت دائم امکان پذیر خواهند شد.

همانطور که در این مقاله تشریح شد، با آگاهی از مفهوم اثبات زوجیت و تمایز آن از الزام به ثبت ازدواج، شناخت ادله اثبات دعوا نظیر اقرار، شهادت شهود، اسناد عادی و قرائن، و همچنین اطلاع از مراحل گام به گام طرح دعوا در مراجع قضایی، می توان با آمادگی کامل وارد این فرآیند شد. نمونه های دادخواست ارائه شده نیز به عنوان الگویی کاربردی، راهنمای شما در تنظیم یک دادخواست دقیق و مستدل خواهند بود.

در نهایت، توصیه اکید می شود که در چنین پرونده های مهم و حساسی، حتماً از مشاوره وکلای متخصص در امور خانواده بهره مند شوید. تجربه و تخصص یک وکیل، می تواند تضمین کننده رعایت تمامی جنبه های حقوقی پرونده و افزایش شانس موفقیت شما در احقاق حقوق قانونی تان باشد. اکنون که با ابعاد مختلف این دعوا آشنا شدید، با اطمینان خاطر بیشتری برای پیگیری حقوق خود اقدام کنید.