ورود 25 درصد کالاهای قاچاق از مبادی رسمی

بر اساس گزارش مرکز پژوهش های مجلس، حجم قاچاق کالا سالیانه بین 12 تا 25 میلیارد دلار برآورد می شود که حداقل حدود 25 درصد آن از طریق مبادی رسمی است.

به گزارش سقف شیبدار، مرکز پژوهش های مجلس اخیرا گزارشی تحت عنوان «تحلیل و بررسی چالش های حوزه گمرک جمهوری اسلامی ایران» منتشر کرده که بر اساس آن در حال حاضر تعداد 138 گمرک اجرایی در کشور فعال هستند؛ حجم صادرات و واردات رسمی کشور در سال 1401 حدود 112٫8 میلیارد دلار و حجم ترانزیت حدود 10.8 میلیون تن اعلام شده است.

در این میان حجم قاچاق کالا سالیانه بین 12 تا 25 میلیارد دلار برآورد می شود که حداقل حدود 25 درصد آن از طریق مبادی رسمی است. در اصل ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز آمار قاچاق را در سال 1398 حداقل 12 میلیارد دلار تخمین زه، اما در برخی دیگر از گزارش ها آمار واردات کالای قاچاق تا 25 میلیارد دلار هم برآورد شده است. به طور کلی عمده آمارهای رسمی مربوط به قاچاق مربوط به سال 1398 است و این آمارها هنوز به روزرسانی نشده است.  

البته این اعداد در سال های مختلف نوساناتی هم داشته است؛ برای مثال از سال 1392 تا 1398 ستاد آمار قاچاق ورودی را به ترتیب 17.2، 15.7، 14.5، 12.1، 12 و 12.1 میلیارد دلار و آمار قاچاق خروجی از کشور را به ترتیب 7.8، 4.1، 1، 0.5، 0.9، 2.9 و 4.6 میلیارد دلار اعلام کرده است.

مجموعا حدود 14 شیوه قاچاق از طریق رویه، واردات 8 شیوه قاچاق از طریق رویه صادرات، 4 شیوه قاچاق از طریق رویه ترانزیت و حدود 6 شیوه با سوء استفاده از سایر رویه ها در مبادی رسمی شناسایی شده است. همچنین  کم اظهاری اظهار خلاف واقع تخلیه کالا در محموله های عبوری (ترانزیت)، جعل اسناد، رشا و ارتشا از عمده ترین شیوه های قاچاق در مبادی رسمی است.

با این حال در سال 1398 برآورد حجم قاچاق به تفکیک مبادی ورودی نیز منتشر شده که نشان می دهد بیشترین سوء استفاده از رویه ملوانی اتفاق افتاده است. بر این اساس 43 درصد از کل حجم قاچاق ورودی در این زمان با سوء استفاده از معافیت ملوانی، 28 درصد از سایر از قبیل مبادی رسمی، مناطق آزاد و ویژه و غیره، 20 درصد با سوءاستفاده از روی مسافری و 9 درصد به دلیل خلاء های مرزی بوده است. در این میان بر اساس آمار یاد شده سهم رویه کوله بری صفر بوده و از این رویه هیچ سوءاستفاده ای نشده است.

در این گزارش تاکید شده که شاخص های گمرکی و حجم بالای قاچاق کالا نشان می دهد گمرک در اجرای وظایف خود با چالش هایی مواجه است که در این گزارش، به مسایل اصلی پرداخته شده است. برای مثال مطابق گزارش بانک جهانی در سال 2020 ایران در شاخص تجارت فرامرزی از میان 188 کشور مورد بررسی رتبه 123 دارد؛ در این شاخص زمان و هزینه تطابق اسناد و کالا در رویه های وارداتی و صادراتی گمرک مورد ارزیابی قرار می گیرد.

پایان خبر سقف شیبدار