پنج شنبه اول سال و سهم درگذشتگان از نوروز

سقف شیبدار/خراسان رضوی عید که می شود، مهربانی ها انگار بیشتر جوانه می زند. گاه می شود در نوروز، سراغ آدم هایی می رویم که ماه هاست از آنها بی خبریم. دیدارهایمان تازه می شود و صمیمیت بینمان جان می گیرد. در این میان انگار، رفتگان هم از آمدن بهار و سال نو و نوروز سهم می برند.

آنها که همه روزه های هفته دلخوشند به پنج شنبه ها، گویا در مناسبت های خاص، بیشتر چشم انتظار ما هستند تا به سراغشان برویم، آخرین پنج شنبه سال کهنه، اولین پنج شنبه سال نو و لحظه تحویل سال از این وقت ها هستند. این کلام مرا، آنها که عزیزی از دست داده اند خوب می فهمند و آن را با گوشت و پوست خود درک می کنند.

 اگرچه برای هرکدام از ما، عزیزانمان در لحظاتمان جاری اند و ما با آنها در لحظه لحظه زندگی مان خاطره بازی می کنیم اما آیین زیبای ایرانیان برای گرامیداشت یاد رفتگان در پنج شنبه آخر سال و پنج شنبه اول سال و زیارت اهل قبور در این روزها خود گفتنی هایی دارد.

روح نیاکان، چشم به راه بازماندگان

نه فقط امروزه مردم در مناسبت های خاص به سراغ اموات می روند حضور بر سرمزار رفتگان برای ایرانیان، از دوران باستان اهمیت داشته است، این صحبت های یک پژوهشگر بومی جنوب خراسان رضوی است که به سقف شیبدار گفت: از دوران باستان ایرانیان رسم داشتند در مناسبت هایی یاد رفتگان را گرامی می داشتند.

جواد روشندل خاطرنشان کرد: یکی از این ایام روزهای پایانی سال بوده که معروف به روزهای «پنجه» است و یک روز از پنج روز پایان سال، یاد رفتگان بزرگ داشته می شد.

وی اذعان کرد: بنا بر اعتقاد آنها، فروهر نیاکان (روح درگذشتگان) چشم انتظار بازماندگان هستند تا آنها به سراغشان بیایند و از آنها یاد کنند. امروزه این رسم در پنج شنبه آخر سال برگزار می شود و در برخی مناطق علاوه بر پنج شنبه آخر سال در اولین پنج شنبه سال نو هم برگزار می شود و به همین منظور، مردم بر سر مزار عزیزانشان در این روز حاضر می شوند و با توزیع انواع خوردنی ها و شستن سنگ مزار آنها با آب و گلاب و قرایت فاتحه ای روح رفتگان را شاد می کنند.

چیدن سبزه و هفت سین بر سرمزار رفتگان

فاطمه ترشیزی یکی از زنانی است که در اولین پنج شنبه سال جدید بر سر مزار پدرش حاضر شده و مشغول پخش شکلات است، او گفت: نوروز که می آید مطابق رسوم ما ایرانیان سفره می اندازیم و بر سر آن هفت سین می نهیم و هرکدام از سین، از سیر و سماق و سکه تا سرکه و سبزه، سیب و سنجد نمادی از جوشش وزندگی و امید است.

وی افزود: در اعتقادات ما با توجه به این که روح اموات ناظر همیشگی رفتار زنده هاست؛ حضور بر سرمزار آنها و چیدن میوه و شیرینی و سبزه و گاه هفت سین، نشانه هایی از زندگی در قبرستان است، این گونه به یاد ما می آورد که مرگ وزندگی با هم پیوندی غیرقابل گسستن دارند و رفتگان، زنده اند و تنها از سرایی به سرای دیگر رفته اند و ما در این روزهای دل تنگی، در غم از دست دادن آنها این گونه دل خوش به حضور و بودن روح رفتگان در کنارمان هستیم.

ثمره زیارت اهل قبور هم برای درگذشتگان هم برای بازماندگان

 مدرس حوزه علمیه در ادامه به سقف شیبدار گفت: زیارت اهل قبور یکی از سنت های ماست که در برپایی این سنت همه آنها که عزیزی از دست داده اند پیش قدم هستند و به زیارت امواتشان می روند.

غلامرضا رضایی افزود: بنا به اعتقادات مسلمانان، در دین اسلام، ثمره زیارت اهل قبور، هم برای رفتگان و هم برای بازماندگان است. گاه با زیارت اهل قبور، به برکت و احترام رفتگان، حاجت زندگان برآورده می شود و با خیرات برای اموات، روح رفتگان آرامش می بیند.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس روایات از امام صادق نقل شده که فرمودند؛ مردگان عشیره خود را زیارت کنید زیرا آنان با زیارت شما، شاد می شوند. علاوه بر این در زیارت اهل قبور به ویژه پدر و مادر، حاجت خود را از خداوند خواسته و برای رفع آنها دعا کنید.

 این مدرس حوزه علمیه اذعان کرد: رابطه داشتن زندگان با اموات و زیارت اهل قبور بنا به اعتقادات مسلمانان، آثار نیکی دارد و موجب آرامش روحی زندگان و آمرزش مردگان می شود. این در حالی است که بنا به فرهنگ ایرانی – اسلامی، حضور ما بر سر مزار آن هایی که در سال نو در کنارمان نیستند اما یاد و خاطره هایشان همواره با ماست خود گواه این است که آنها هم از این شادی عید و آمدن بهار سهم می برند و ما با رفتن بر سرمزارشان و نثار فاتحه ای و دادن خیرات، آنها را به روزهای بهاری مان دعوت می کنیم و به آنها نشان می دهیم که در این روزها که بیشتر به سراغ زنده ها می رویم و به دید و بازدید از خویشاوندان مقیدتر هستیم؛ به سراغ درگذشتگان هم می رویم و یاد آنها را هم گرامی می داریم.

امید که با آمدن بهار و نو شدن سال، سبک زندگی ما هم همچون طبیعت دچار تحول شود و روزهایمان به برکت نوروز بهاری باشد.

پایان خبر سقف شیبدار