گشتی در دیدنی های تبت

تبت سرزمین بام دنیا و کانون فرهنگ بودایی مقصدی است که فراتر از یک سفر عادی قرار می گیرد. این منطقه با قله های سر به فلک کشیده هیمالیا دریاچه های فیروزه ای و صومعه های باستانی تجربه ای عمیق و روحانی را ارائه می دهد. برای کسانی که به دنبال کشف اسرار شرق آشنایی با فرهنگی غنی و دست نخورده و غرق شدن در آرامشی بی بدیل هستند تبت دروازه ای به سوی دنیایی دیگر است. این سرزمین نه تنها زیبایی های طبیعی خیره کننده ای دارد بلکه قلب تپنده معنویت و تاریخ دیرینه است که هر بازدیدکننده ای را مجذوب خود می کند. در این گشت وگذار مهم ترین جاذبه های این منطقه شگفت انگیز را بررسی خواهیم کرد.

مختصری در مورد تبت

تبت منطقه ای وسیع و مرتفع در فلات تبت در غرب چین و شمال نپال است که به دلیل ارتفاع زیادش به «بام دنیا» شهرت دارد. این سرزمین با مساحتی بیش از ۲.۵ میلیون کیلومتر مربع ترکیبی از دشت های مرتفع کوه های عظیم و دره های عمیق است. جمعیت تبت حدود ۱۰ میلیون نفر تخمین زده می شود که اکثریت آن ها از قوم تبتی هستند و به زبان تبتی و چینی صحبت می کنند.

پایتخت سنتی تبت شهر لهاسا است که به دلیل وجود معابد و صومعه های مهم قلب مذهبی و فرهنگی منطقه محسوب می شود. آب و هوای تبت به طور کلی کوهستانی سرد و خشک است. این منطقه نه تنها از نظر جغرافیایی منحصر به فرد است بلکه به دلیل فرهنگ و معنویت عمیق بودایی که در تار و پود زندگی مردم آن تنیده شده جذابیت ویژه ای برای گردشگران دارد.

تاریخچه تبت

تاریخ تبت به هزاران سال پیش باز می گردد و این سرزمین در دوره هایی به عنوان یک کشور مستقل با امپراتوری قدرتمند شناخته می شده است. قدیمی ترین بخش های پرجمعیت تبت در شرق و جنوب شرق آن قرار داشته اند. در قرن هشتم میلادی امپراتوری تبت نفوذ خود را تا بخش هایی از چین و هند گسترش داد.

لهاسا پایتخت کنونی منطقه خودمختار تبت همواره یک مرکز مهم مذهبی و سیاسی بوده و به طور سنتی توسط دالایی لاما اداره می شده است. فرهنگ و مذهب بودایی از قرن هفتم میلادی به تدریج در تبت ریشه دوانده و تاثیر عمیقی بر تمام جنبه های زندگی مردم و تاریخ این سرزمین گذاشته است. آثار باستانی و صومعه های تاریخی گواه این پیشینه غنی و پیچیده هستند.

لهاسا پایتخت باستانی تبت

لهاسا که به معنای «مکان خدایان» است قلب تبت و یکی از مقدس ترین شهرهای بودایی در جهان محسوب می شود. این شهر باستانی در ارتفاع حدود ۳۶۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد و به دلیل وجود معابد باشکوه کاخ های تاریخی و فضایی سرشار از معنویت مقصدی بی نظیر برای زائران و گردشگران است. لهاسا نه تنها مرکز اداری منطقه خودمختار تبت است بلکه کانون اصلی فرهنگ هنر و تاریخ این سرزمین به شمار می رود.

خیابان های اطراف معبد جوخانگ با بوی خوش عود و صدای زمزمه مانتراها فضایی عرفانی دارند. این شهر ترکیبی از سنت های دیرینه و زندگی مدرن است که در کنار هم تصویری جذاب از تبت امروزی ارائه می دهند. بازدید از لهاسا فرصتی است برای غرق شدن در تاریخ زنده و معنویت عمیق تبتی.

کاخ پوتالا

کاخ پوتالا نماد تبت و یکی از شاهکارهای معماری جهان بر فراز تپه ای در مرکز لهاسا خودنمایی می کند. این بنای عظیم که زمانی اقامتگاه زمستانی دالایی لاماها و مرکز حکومتی تبت بود اکنون به موزه ای باشکوه و میراث جهانی یونسکو تبدیل شده است. ساختار این کاخ از دو بخش اصلی کاخ سفید (محل زندگی و کار) و کاخ قرمز (محل عبادت و آرامگاه دالایی لاماها) تشکیل شده است.

کاخ پوتالا با بیش از هزار اتاق تالارهای متعدد معابد و مجموعه ای بی نظیر از آثار هنری تانکاها (نقاشی های مذهبی) مجسمه ها و متون بودایی گنجینه ای از تاریخ و هنر تبتی است. معماری آن که ترکیبی از سبک های تبتی چینی و هندی است بسیار چشمگیر است. بازدید از پوتالا تجربه ای فراموش نشدنی برای آشنایی با تاریخ فرهنگ و معنویت تبت است.

معبد جوخانگ

معبد جوخانگ واقع در میدان بارخور لهاسا مقدس ترین مکان در تبت برای بوداییان است و قلب معنوی شهر محسوب می شود. این معبد باستانی که قدمت آن به قرن هفتم میلادی بازمی گردد نقش محوری در توسعه بودیسم در تبت ایفا کرده است. جوخانگ نیز در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده و سالانه هزاران زائر از سراسر تبت و مناطق دیگر برای زیارت به آنجا می آیند.

معماری معبد جوخانگ تلفیقی از سبک های معماری تبتی نپالی هندی و چینی است که نشان دهنده تاثیرات فرهنگی مختلف بر تبت است. در داخل معبد مجسمه ها نقاشی ها و آثار مذهبی ارزشمندی نگهداری می شود. فضای اطراف معبد در میدان بارخور همواره مملو از زائرانی است که مراسم کورا (طواف) را انجام می دهند و این مکان را به محلی پر جنب و جوش و معنوی تبدیل کرده است.

کاخ نوربولینکا

کاخ نوربولینکا که به معنای «باغ جواهرات» است اقامتگاه تابستانی دالایی لاماها از دهه ۱۷۵۰ میلادی تا سال ۱۹۵۹ بود. این مجموعه وسیع در حومه لهاسا قرار دارد و شامل کاخ های زیبا معابد کوچک و باغ های وسیع و سرسبز است. نوربولینکا نیز به عنوان بخشی از مجموعه میراث جهانی یونسکو شناخته می شود و نمونه ای برجسته از معماری کاخ های تبتی و هنر باغبانی است.

بازدیدکنندگان می توانند از اتاق های خصوصی دالایی لاما تالارهای مراسم و نقاشی های دیواری زیبا که داستان های بودایی و تاریخ تبت را روایت می کنند دیدن کنند. باغ های نوربولینکا مکانی عالی برای پیاده روی و لذت بردن از طبیعت و آرامش است و در فصل تابستان که دالایی لاما در آنجا اقامت می کرد محل برگزاری جشن ها و مراسم مختلف بود.

صومعه سِرا

صومعه سرا که در حومه شمالی لهاسا واقع شده یکی از سه صومعه بزرگ دانشگاهی بودایی در تبت است. این صومعه در سال ۱۴۱۹ میلادی تأسیس شد و به دلیل سنت منحصر به فرد مناظرات فلسفی راهبان شهرت دارد. هر روز بعدازظهر راهبان در حیاط صومعه جمع می شوند و با حرکات دست و صدای بلند به بحث و مناظره درباره متون و فلسفه بودایی می پردازند.

این مناظرات نه تنها بخشی حیاتی از آموزش راهبان است بلکه نمایشی جذاب و پر جنب و جوش از فرهنگ بودایی تبتی برای بازدیدکنندگان محسوب می شود. صومعه سرا همچنین دارای تالارهای عبادت و معابد متعددی است که آثار هنری و مذهبی ارزشمندی را در خود جای داده اند. بازدید از سرا فرصتی است برای مشاهده زندگی روزمره راهبان و درک عمیق تر سنت های آموزشی بودایی.

موزه تبت

موزه تبت واقع در غرب لهاسا مهم ترین موزه در منطقه خودمختار تبت است و دروازه ای برای آشنایی با تاریخ فرهنگ و هنر غنی این سرزمین محسوب می شود. این موزه در سال ۱۹۹۹ افتتاح شد و در فضایی وسیع مجموعه ای گسترده از اشیاء باستانی آثار هنری متون مذهبی لباس های سنتی جواهرات و ابزارآلات مربوط به دوره های مختلف تاریخ تبت را به نمایش گذاشته است.

بازدید از موزه تبت به گردشگران کمک می کند تا درک بهتری از پیشینه تاریخی تنوع فرهنگی و سیر تحول جامعه تبتی پیدا کنند. از سکه های قدیمی و صنایع دستی نفیس گرفته تا تانکاها و مجسمه های بودایی هر بخش از موزه داستانی برای گفتن دارد و بینش ارزشمندی درباره میراث تبتی ارائه می دهد. این موزه برای هر کسی که علاقه مند به درک عمیق تر تبت است ضروری است.

خیابان بارخور

خیابان بارخور که در اطراف معبد جوخانگ در لهاسا قرار دارد یکی از قدیمی ترین و زنده ترین مناطق شهر است. این خیابان نه تنها مسیر اصلی برای مراسم کورا (طواف) زائران در اطراف معبد مقدس جوخانگ است بلکه یک بازار پر جنب و جوش و مرکز مهم تجاری و فرهنگی به شمار می رود. قدم زدن در بارخور تجربه ای غنی از حس و حال واقعی تبت ارائه می دهد.

در دو طرف خیابان بارخور فروشگاه های کوچک چایخانه ها و رستوران ها قرار دارند که انواع سوغات تبتی صنایع دستی لباس های سنتی جواهرات پرچم های دعا و اشیاء مذهبی را می فروشند. این مکان فرصتی عالی برای تعامل با مردم محلی مشاهده سبک زندگی سنتی و خرید یادگاری است. بارخور قلب تپنده لهاسا و مکانی است که در آن معنویت و زندگی روزمره در هم می آمیزند.

جاذبه های طبیعی تبت

تبت به دلیل قرار گرفتن بر روی فلات مرتفع و همجواری با رشته کوه هیمالیا دارای مناظر طبیعی فوق العاده ای است. این سرزمین خانه برخی از بلندترین قله های جهان دریاچه های مقدس با رنگ های خیره کننده دشت های وسیع و دره های بکر است. زیبایی طبیعی تبت با آسمان آبی عمیق و هوای پاک کوهستان آرامشی بی نظیر به بازدیدکنندگان هدیه می دهد.

تنوع جغرافیایی تبت از کوهستان های پوشیده از برف تا مراتع سرسبز آن را به مقصدی ایده آل برای طبیعت گردان و علاقه مندان به ماجراجویی تبدیل کرده است. جاذبه های طبیعی تبت نه تنها از نظر زیبایی بصری خیره کننده هستند بلکه از نظر معنوی نیز برای مردم محلی و بوداییان سراسر جهان اهمیت زیادی دارند.

دریاچه نامتسو

دریاچه نامتسو که به معنای «دریاچه آسمانی» است یکی از سه دریاچه مقدس بزرگ در تبت و یکی از زیباترین دریاچه های کوهستانی جهان محسوب می شود. این دریاچه در ارتفاع حدود ۴۷۱۸ متری از سطح دریا قرار دارد و دومین دریاچه آب شور بزرگ در چین است. آب فیروزه ای نامتسو در احاطه کوه های پوشیده از برف منظره ای بهشتی و آرامش بخش ایجاد می کند.

نامتسو مکانی مهم برای زائران بودایی است که در گذشته مراسم کورا (طواف) را در اطراف آن انجام می دادند. بازدید از این دریاچه به ویژه در فصل تابستان که آب و هوا معتدل تر است فرصتی عالی برای عکاسی لذت بردن از سکوت طبیعت و مشاهده ستاره ها در شب های صاف کویری است. زیبایی بکر و فضای معنوی نامتسو تجربه ای فراموش نشدنی است.

دریاچه یامدروک

دریاچه یامدروک یکی دیگر از دریاچه های مقدس تبت با رنگ آبی خیره کننده و شکل منحصر به فرد خود که شبیه به عقربی است یکی از زیباترین مناظر طبیعی این منطقه را پدید آورده است. این دریاچه آب شیرین در ارتفاع حدود ۴۴۰۰ متری قرار دارد و توسط کوه های باشکوه احاطه شده است. افسانه ها و داستان های مذهبی بسیاری با دریاچه یامدروک گره خورده اند و آن را به مکانی پر رمز و راز تبدیل کرده اند.

مسیر جاده ای که از کنار دریاچه می گذرد چشم اندازهای پانورامای فوق العاده ای ارائه می دهد که برای عکاسی بسیار مناسب هستند. بازدید از یامدروک فرصتی است برای غرق شدن در زیبایی آرامش بخش طبیعت تبت و احساس ارتباط با معنویت نهفته در این سرزمین. آب شفاف و رنگ های متنوع دریاچه در طول روز منظره ای مسحورکننده خلق می کند.

بیس کمپ اورست

بیس کمپ اورست در سمت تبت (EBC) یکی از هیجان انگیزترین مقاصد برای کسانی است که رویای دیدن بلندترین قله جهان را دارند. این کمپ در ارتفاع حدود ۵۲۰۰ متری قرار دارد و از آنجا می توان نمایی باشکوه از قله اورست را مشاهده کرد بدون اینکه نیاز به صعود دشوار باشد. سفر به بیس کمپ اورست از لهاسا معمولاً چند روز طول می کشد و شامل عبور از مناظر طبیعی متنوع و شهرهای تاریخی است.

این سفر فرصتی عالی برای سازگاری تدریجی با ارتفاع و کاهش خطر ارتفاع زدگی است. در طول مسیر می توان از صومعه ها و چشم اندازهای خیره کننده دیدن کرد. رسیدن به بیس کمپ و مشاهده عظمت اورست تجربه ای الهام بخش و به یاد ماندنی است که اوج زیبایی و چالش های طبیعت هیمالیا را به نمایش می گذارد.

رشته کوه های هیمالیا

رشته کوه هیمالیا که تبت بخش وسیعی از آن را در بر می گیرد یکی از باشکوه ترین و مهم ترین سیستم های کوهستانی در جهان است. این رشته کوه با قله های مرتفع یخچال های طبیعی وسیع و دره های عمیق مرز طبیعی بین تبت و کشورهای همسایه مانند نپال و هند را تشکیل می دهد. اورست بلندترین قله جهان در مرز تبت و نپال قرار دارد و نمادی از عظمت هیمالیا است.

هیمالیا نه تنها از نظر جغرافیایی مهم است بلکه از نظر فرهنگی و معنوی نیز جایگاه ویژه ای در فرهنگ تبتی دارد. بسیاری از قله ها و کوهستان ها مقدس شمرده می شوند و خانه خدایان و ارواح پنداشته می شوند. مناظر هیمالیا در تبت با آسمان آبی صاف و قله های پوشیده از برف تصاویری فراموش نشدنی در ذهن هر بازدیدکننده ثبت می کند و فرصت های بی نظیری برای کوه نوردی و ترکینگ فراهم می آورد.

فرهنگ و رسوم مردم تبت

فرهنگ تبتی عمیقاً با بودیسم تبتی گره خورده و این مذهب در تمام جنبه های زندگی مردم از هنر و معماری گرفته تا آداب و رسوم روزمره تأثیرگذار است. مردم تبت به مهمان نوازی مهربانی و روحیه معنوی خود شهرت دارند. مراسم مذهبی جشن ها و فستیوال های سالانه بخش مهمی از زندگی اجتماعی آن ها را تشکیل می دهند.

زائران بودایی که در اطراف معابد طواف می کنند راهبان با لباس های سنتی و صدای چرخ های دعا (مانی چرخ) تصاویری رایج در تبت هستند. هنر تبتی به ویژه تانکاها (نقاشی های مذهبی) مجسمه ها و ماندالاها بازتابی از باورهای مذهبی و فلسفه بودایی است. زبان تبتی ادبیات غنی و موسیقی سنتی نیز از عناصر مهم فرهنگ تبتی به شمار می روند. احترام به طبیعت و موجودات زنده نیز از آموزه های اصلی بودیسم در تبت است.

غذا های سنتی مردم تبت

غذاهای تبتی برای سازگاری با آب و هوای سرد و مرتفع منطقه تکامل یافته اند و اغلب شامل مواد اولیه مقوی مانند گوشت یاک گوسفند جو و محصولات لبنی هستند. تسامپا آرد جو بوداده غذای اصلی و بسیار مهمی است که به روش های مختلف مصرف می شود. باتر تی (چای کره) نوشیدنی گرم و مقوی ساخته شده از چای کره یاک و نمک بخش جدایی ناپذیر از زندگی روزمره تبتی ها است.

از دیگر غذاهای سنتی می توان به مومو (نوعی دامپلینگ شکم پر) توکپا (سوپ نودل) و انواع خورش های گوشت و سبزیجات اشاره کرد. محصولات لبنی مانند ماست و پنیر یاک نیز در رژیم غذایی تبتی ها جایگاه ویژه ای دارند. تجربه طعم غذاهای محلی بخشی جذاب از سفر به تبت و آشنایی با فرهنگ آن است.

راهنمای سفر به تبت

سفر به تبت نیازمند برنامه ریزی دقیق و رعایت برخی نکات کلیدی است عمدتاً به دلیل ارتفاع بالای منطقه و الزامات مربوط به مجوز ورود. اصلی ترین راه دسترسی به تبت از طریق چین است یا با پرواز به لهاسا (فرودگاه گونگار) یا با قطار از شهرهای مختلف چین به لهاسا. سفر با قطار به دلیل ارتفاع تدریجی می تواند به سازگاری با ارتفاع کمک کند.

اقامت در تبت شامل گزینه های متنوعی از هتل های لوکس در لهاسا تا مهمان خانه های ساده تر در مناطق دورتر است. حمل و نقل در داخل شهرها معمولاً با تاکسی یا اتوبوس انجام می شود اما برای بازدید از جاذبه های خارج از لهاسا اجاره خودرو با راننده یا پیوستن به تورهای گروهی رایج تر و اغلب الزامی است. برنامه ریزی برای مقابله با ارتفاع زدگی و دریافت مجوزهای لازم پیش از سفر از اهمیت بالایی برخوردار است.

نکاتی حیاتی پیش از سفر به تبت

مهم ترین نکته پیش از سفر به تبت دریافت مجوزهای لازم است. گردشگران خارجی معمولاً برای ورود به منطقه خودمختار تبت به مجوز ویژه تبت (Tibet Travel Permit) نیاز دارند که باید از طریق یک آژانس مسافرتی معتبر و با رزرو تور دریافت شود. همچنین به دلیل ارتفاع بالای تبت خطر ارتفاع زدگی وجود دارد.

برای پیشگیری از ارتفاع زدگی توصیه می شود چند روز اول را در لهاسا (با ارتفاع کمتر نسبت به برخی مناطق دیگر) سپری کرده و از فعالیت های سنگین پرهیز کنید آب فراوان بنوشید و در صورت نیاز از داروهای مخصوص استفاده کنید. مشورت با پزشک پیش از سفر و همراه داشتن داروهای ضروری نیز توصیه می شود. آمادگی جسمانی و روانی برای سفر به یک منطقه کوهستانی با شرایط خاص آب و هوایی نیز مهم است.

حمل و نقل و اقامت

دسترسی اصلی به تبت برای گردشگران خارجی معمولاً از طریق چین است. پرواز به فرودگاه گونگار لهاسا از شهرهای بزرگی مانند پکن شانگهای چنگدو یا شیان امکان پذیر است. راه دیگر سفر با قطار Qinghai–Tibet Railway است که تجربه ای منحصر به فرد ارائه می دهد و به سازگاری با ارتفاع کمک می کند.

در لهاسا گزینه های اقامتی متنوعی از هتل های بین المللی تا مهمان خانه های کوچک تر وجود دارد. در خارج از لهاسا به ویژه در مسیرهای تور اقامتگاه ها ممکن است ساده تر باشند. برای جابجایی بین شهرها و بازدید از جاذبه ها معمولاً باید از طریق آژانس های مسافرتی اقدام کرد و از وسایل حمل و نقل فراهم شده توسط تور استفاده نمود زیرا سفر مستقل برای گردشگران خارجی محدودیت هایی دارد.

بهترین زمان سفر به تبت چه فصلی است؟

بهترین زمان سفر به تبت اواخر بهار (می) و اوایل پاییز (سپتامبر تا اکتبر) است. در این فصول هوا معتدل تر آسمان صاف و مناظر زیبا هستند.

چگونه به تبت سفر کنیم؟

اغلب گردشگران از طریق چین به تبت سفر می کنند. می توانید با پرواز به لهاسا بروید یا از شهرهای چین با قطار سفر کنید. نیاز به مجوز ویژه تبت دارید.

آیا برای سفر به تبت به مجوز نیاز داریم؟

بله گردشگران خارجی برای ورود به منطقه خودمختار تبت به مجوز سفر تبت (Tibet Travel Permit) نیاز دارند که باید از طریق آژانس های مسافرتی مجاز دریافت شود.

چطور با ارتفاع زدگی در تبت کنار بیاییم؟

برای سازگاری با ارتفاع چند روز اول را در لهاسا استراحت کنید آب زیاد بنوشید از فعالیت سنگین پرهیز کنید و در صورت نیاز از داروهای ارتفاع زدگی با مشورت پزشک استفاده کنید.

واحد پول تبت چیست؟

واحد پول رسمی در تبت یوان چین (CNY) است. بهتر است پیش از سفر یا در شهرهای بزرگ چین پول خود را به یوان تبدیل کنید.